Cùng Tìm Hiểu Teo Cơ Delta Cùng Giảng Viên Cao Đẳng Dược Tphcm

Teo cơ Delta còn được gọi là xơ hóa cơ Delta. Tình trạng này mô tả sự xơ hóa tế bào sau khi bị tổn thương, chết, dẫn đến kết quả là cơ bị xơ hóa, teo lại.

Cùng các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu bệnh teo cơ Delta để có những thông tin cần thiết về bệnh, giúp bạn phát hiện cũng như điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Teo cơ Delta là bệnh gì thưa Bác sĩ?

Cơ delta là một cơ quan trọng của chi trên, cùng với cơ nhị đầu cánh tay tạo thành thành ngoài của hố nách. Hình dạng cơ giống chữ delta, bao bọc mặt ngoài của đầu trên xương cánh tay, ngăn cách với cơ ngực lớn bởi rãnh delta ngực.

Cơ delta bám vào 3 xương: xương cánh tay, xương bả vai và xương đòn. Cơ delta là cơ chi trên có tác dụng dạng mạnh nhất. Ngoài ra, cơ còn chi phối các cử động như kéo tay lên trên, xoay dưới sự  chi phối của dây thần kinh nách (C5,C6). Cơ delta được chia thành 3 bó nhỏ:

– Cơ delta bó trước

• Bám tại: 1/3 ngoài của xương đòn, lồi củ delta
• Chi phối cử động dạng vai, gấp, xoay trong, và khép ngang

– Cơ delta bó giữa

• Bám tại: mỏm cùng vai,  lồi củ delta
• Chi phối cử động: dạng vai

– Cơ delta bó sau

• Bám tại gai xương bả vai,  lồi củ delta
• Chi phối cử động:  dạng vai, duỗi, quá duỗi,xoay ngoài, dạng ngang

Teo cơ delta là tình trạng giảm khối cơ và sức cơ của cơ Delta. Teo cơ Delta còn được gọi là xơ hóa cơ Delta, là một trong những bệnh teo cơ phổ biến hiện nay. Tình trạng này mô tả sự xơ hóa tế bào sau khi bị tổn thương, chết, dẫn đến kết quả là cơ bị xơ hóa, teo lại.

Nguyên nhân gây bệnh teo cơ Delta là do đâu?

– Tiêm thuốc vào cơ delta: Đây là nguyên nhân gây xơ hóa, teo cơ hàng đầu. Một số thuốc dưới đây đã được nghiên cứu và chứng minh tác dụng phụ gây teo cơ delta:

Dramamine, Iron, Penicillin, Lincomycin, Pentazocine/Talwin, Hypodermoclyses, Streptomycin, Tetracycline, và thuốc chống sốt rét…

– Tổn thương thần kinh nách: Thường xảy ra do các chấn thương tai nạn gây trật khớp vai, rách thần kinh nách. Ngoài ra, các bệnh lý thần kinh vận động cũng có thể ảnh hưởng thần kinh nách.

– Loạn dưỡng cơ: Loạn dưỡng cơ dạng mặt-vai-cánh tay là dạng thường gặp nhất gây teo cơ delta.

– Khiếm khuyết di truyền

– Môi trường sống

Triệu chứng thường gặp của bệnh teo cơ Delta là gì?

Vùng giữa và bên của cơ delta thường bị teo cơ nhiều nhất. Do đây là vùng thường xuyên tiêm chích thuốc.

– Bất thường vị trí xương bả vai:  xương bả vai của bệnh nhân nhô lên trong khi vùng giữa hai vai lại bị xệ xuống.

– Nếu phần phía trước bị ảnh hưởng, cánh tay có hình dạng như bị uốn cong và rẽ ra. Nếu phần phía sau bị ảnh hưởng, cánh tay như bị kéo dài ra và rẽ ra. Khi cánh tay bị kéo dài hay uống cong, phần đầu của xương cánh tay có thể bị trật khớp.

– Vẹo xương sống:  Trong các trường hợp năng, hoặc chỉ teo cơ một bên. Vẹo xương sống có thể xảy ra do bất cân đối lực cơ hai bên cơ thể.

– Yếu cơ

– Giảm phản xạ gân xương

– Rối loạn cảm giác: bệnh nhân có thể cảm giác kiến bò, mất cảm giác nóng lạnh… Các triệu chứng rối loạn cảm giác đặc biệt nổi trội trong các trường hợp teo cơ delta do tổn thương thần kinh nách.

Chẩn đoán  bệnh teo cơ Delta?

Khám lâm sàng

Đây là phương pháp chủ yếu để đánh giá xác định chẩn đoán Teo cơ. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân làm một số nghiệm pháp đặc hiệu. Trong đó, người bệnh sẽ phải dạng tay, xoay tay, dạng ngang, đưa tay lên cao…

Gợi ý chẩn đoán teo cơ Delta khi:

• Người bệnh không dạng được quá 40-50°.
• Tay không đưa cao hơn vai
• Không giơ tay lên cao đươc
• Vùng cơ quanh vai mất, lộ đầu xương cánh tay

Cận lâm sàng

– Xquang: Teo cơ không hiển thị hình ảnh trên Xquang. Tuy nhiên, các tổn thương xương chỏm , ổ chảo khớp vai, các dấu hiệu xơ hóa nội khớp có thể gợi ý tình trạng tổn thương.

– CTscan, MRI: Hình ảnh teo cơ, rách có thể hiển thị trên CTScan, MRI

– Điện cơ: Đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp nguyên nhân do tổn thương thần kinh

Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh teo cơ Delta?

Dinh dưỡng

Chế độ ăn giàu dinh dưỡng, protein, gIutamin, creatine sẽ giúp cơ thể mau bù lại cơ mau chóng.

Vật lý trị liệu

Các bài tập chú trọng phần chi trên vai cánh tay.  Lưu ý là cần đeo các dụng cụ hỗ trợ, thanh nẹp nếu có nguy cơ bị veo cột sống.

Thuốc

• Giảm đau- kháng viêm
• Thuốc tăng tạo cơ
• Thuốc giảm hủy cơ
• Chất ức chế Myostatin
• Coenzyme Q10, Leucine, Creatine

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường được đề ra khi teo cơ này có nguyên nhân chấn thương. Phẫu thuật thường không can thiệp vào giai đoạn cấp hoặc giai đoạn ngay sau chấn thương, mà thường trì hoãn sau đó từ 3-12 tháng. Nếu dây thần kinh nách tổn thương nặng nề, đứt đoạn, bác sĩ có thể sẽ lấy một đoạn  ngắn của dây thần kinh mặt ngoài chân để ghép vào.