B.s Trường Dược Sài Gòn chia sẻ biện pháp khắc phục hiện tượng bóng đè

Bóng đè hay chứng liệt do ngủ được xem là bệnh lý không cần điều trị, tuy nhiên nếu hiện tượng bóng đề ngày một nặng, và gây ra nhiều phiền phức bạn cần có biện pháp điều trị hợp lý

Bài viết này các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ chia sẻ đến bạn đọc về một số biện pháp phòng ngừa cũng như khắc phục hiệu quả hiện tượng bóng đè!

THÔNG TIN TỔNG QUAN VỀ HIỆN TƯỢNG BÓNG ĐÈ

Nguyên nhân thường gặp

Trong khi ngủ, cơ thể thư giãn và các cơ bắp không di chuyển, điều này ngăn người ngủ tự làm mình bị thương khi họ có những hành động bất thường trong khi ngủ có giấc mơ. Nhiều kết quả nghiên cứu khoa học cho thấy bóng đè thường xảy ra khi hormon trong cơ thể được tiết ra để ngăn cản giấc mơ tiếp tục. Tuy nhiên, lúc đó, ý thức của con người đã hoàn toàn tỉnh táo, nhưng lại có cảm giác tê liệt và bị bóng đè.

Muốn hiểu về nguyên nhân gây bóng đè, chúng ta cần biết: “Điều gì đã xảy ra trong khi ta đang ngủ”. Nghiên cứu cho biết: “Giấc ngủ diễn ra theo chu kỳ, mỗi chu kỳ được chia làm 2 pha” (pha ngủ nhanh và pha ngủ chậm).

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, bóng đè khi ngủ liên quan đến sự gián đoạn hoặc phân mảnh giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (giấc ngủ REM). Cơ thể xen kẽ giữa pha cử động mắt nhanh và pha ngủ chậm (non-rapid eye movement – NREM). Một chu kỳ REM-NREM kéo dài khoảng 90 phút và phần lớn thời gian dành cho việc ngủ là ở NREM. Trong thời gian NREM, cơ thể thư giãn. Trong thời gian REM, mắt di chuyển nhanh, nhưng cơ thể được thư giãn. Giấc mơ xảy ra vào thời điểm này.

Hiện tượng bóng đè xảy ra khi sự bất động cơ thể trong pha ngủ nhanh vẫn tiếp tục duy trì, trong khi não bộ đã “thức giấc” rồi. Các khu vực của bộ não phát hiện các mối đe dọa đang ở trạng thái cao và quá nhạy cảm.

Triệu chứng phổ biến

Các dấu hiệu và triệu chứng của bóng đè bao gồm:

• Hiện tượng bóng đè có thể xuất hiện chỉ 1 lần hoặc thường xuyên, thậm chí nhiều lần trong 1 đêm.
• Bóng đè thường xuất hiện khi bạn sắp thức giấc hoặc xuất hiện ngay khi bạn vừa mới ngủ.
• Không có khả năng di chuyển cơ thể khi ngủ hoặc khi thức dậy, kéo dài trong vài giây hoặc vài phút.
• Tỉnh táo, không thể nói trong khi bị bóng đè.
• Có ảo giác và cảm giác sợ hãi.
• Cảm thấy áp lực lên ngực, khó thở.
• Cảm giác như cái chết đang đến gần.
• Đổ mồ hôi, đau đầu, đau cơ và hoang tưởng.
• Sau khi trải qua một lần bị bóng đè, bạn có thể cảm giác rất buồn và lo lắng.

Đối tượng nguy cơ

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc hiện tượng bóng đè bao gồm:

• Kiểu ngủ không đều do hiện tượng jet lag đặc biệt hay xảy ra đối với các chuyến bay xuyên qua nhiều vĩ tuyến hoặc làm việc theo ca.
• Nằm sấp khi ngủ.
• Tiền sử gia đình bị bóng đè khi ngủ.
• Người bị thiếu ngủ.
• Người ngủ không theo một thời gian biểu hợp lý, ngủ không theo một giờ giấc nhất định, những người làm việc theo ca thường dễ bị bóng đè.
• Người bị mắc chứng ngủ rũ do loại rối loạn giấc ngủ khiến cho người bệnh thường ngủ gật vào những thời điểm không phù hợp ban ngày

BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HIỆN TƯỢNG BÓNG ĐÈ

Nếu bóng đè tiếp tục tái xuất hiện và gây ra nhiều phiền phức, bác sĩ có thể kê đơn thuốc an thần trong thời gian ngắn, chẳng hạn thuốc chống trầm cảm ba vòng.

Thuốc chống trầm cảm tác động lên thần kinh cũng được dùng điều trị bệnh bóng đè có hiệu quả. Thuốc có tác dụng làm giảm bớt số lần và độ sâu của pha ngủ nhanh nên có thể ngăn chặn sự bất động khi bạn thức dậy hoặc khi bạn vừa chìm vào giấc ngủ, giúp giảm những ảo giác.

Thời gian điều trị có thể từ 1 – 2 tháng để xem thuốc có thể giúp cải thiện tình hình hay không.

GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA HIỆN TƯỢNG BÓNG ĐÈ

Theo lời khuyên từ bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, để phòng ngừa hiện tượng bóng đè hiệu quả, bạn cần:

• Hàng ngày ngủ đủ giấc từ 7 – 8 giờ đối với người trưởng thành.
• Thực hiện thời gian biểu sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý, nên đi ngủ vào một giờ nhất định vào buổi tối và thức dậy đúng giờ vào buổi sáng
• Cải thiện môi trường ngủ: nên tạo ra một không gian ngủ yên tĩnh và thoải mái nhất.
• Nếu sử dụng máy điều hòa nhiệt độ thì chỉnh nhiệt độ phòng khi ngủ khoảng 26-28 oC.
• Giường ngủ cần sạch sẽ, êm ái, thoải mái.
• Tập thể dục thường xuyên hàng ngày để giúp ăn ngon, ngủ yên nhưng lưu ý là không tập trước khi đi ngủ.
• Giảm uống trà, cà phê và những chất có chứa caffein trước khi ngủ tối từ 3-5 giờ.
• Không nên ăn quá no hay uống rượu bia trước khi ngủ.
• Nên ngủ trưa từ 15 – 30 phút mỗi ngày giúp ổn định thần kinh và tốt cho sức khỏe.
• Quản lý các triệu chứng trầm cảm hoặc rối loạn lo âu

Đặc biệt, bạn cũng cần bỏ thuốc lá, thuốc lào vì chất nicotin trong thuốc có thể kích thích làm khó ngủ và hay mộng mị.