Một căn bệnh mà khiến nhiều người rùng mình kinh sợ đó là bệnh sốt rét. Và thuốc Artemisinin được sử dụng để điều trị hiệu quả căn bệnh này. Vậy cách sử dụng của thuốc Artemisinin như thế nào?
Thuốc Artemisinin được dùng để điều trị bệnh dị ứng
Contents
Artemisinin là thuốc gì?
Artemisinin là thuốc chống sốt rét, được phân lập từ cây Thanh hao hoa vàng (Artemisia annua L.), họ Asteriaceae. Thuốc có hiệu quả cao, thậm chí cả với ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum đã kháng cloroquin. Khác với các thuốc chống sốt rét hiện đang dùng có cấu trúc dị vòng chứa nitrogen, artemisinin là một sesquiterpen lacton có cầu nối endoperoxid. Cầu nối này rất quan trọng đối với tác dụng chống sốt rét của thuốc. Artemisinin có tác dụng mạnh diệt thể phân liệt, nhưng thực tế không có tác dụng trên thể ngoại hồng cầu, thể thoa trùng và thể giao tử.
Dạng và hàm lượng của thuốc Artemisinin
Artemisinin là thuốc được chỉ định dùng để uống, để pha hỗn dịch tiêm bắp và để đặt hậu môn. Thành phần trong một viên Artemisinin gồm có:
- Piperaquin phosphat 320 mg.
- Dihydroartemisinin 40 mg.
Thuốc được bào chế ở các dạng:
- Viên nén 250 mg.
- Viên đạn 250 mg, 500 mg
Chỉ định:
Ðiều trị sốt rét do tất cả các loại Plasmodium, kể cả sốt rét nặng do chủng P. falciparum đa kháng. Artemisinin có hiệu quả trong điều trị sốt rét, nhưng chỉ dùng khi các thuốc chống sốt rét khác không có tác dụng và phải dùng đủ liều.
Liều lượng – cách dùng
Viên nén: Viên thuốc có thể nhai và nuốt mà không có vị khó chịu. Liều người lớn và trẻ trên 6 tháng được Dược sĩ Cao Đẳng Dược TPHCM chia sẻ như sau:
Ngày 1: 25 mg/kg, dùng một lần duy nhất.
Ngày 2: 12,5 mg/kg, dùng một lần duy nhất cộng với mefloquin dạng base 15 – 25 mg/kg.
Ngày 3: 12,5 mg/kg, dùng một lần duy nhất.
Ở Việt Nam, liều artemisinin cho người lớn như sau: Ngày 1: 1000 mg (4 viên) chia làm 2 lần. Sau đó 500 mg/ngày, trong 4 ngày liên tiếp.
Viên đạn: Người lớn: Ngày 1: 1250 mg chia làm hai lần. Sau đó 750 mg/ngày, trong 2 – 3 ngày liên tiếp.
Thuốc artemisinin dùng để điều trị cho trẻ em chưa nghiên cứu và đưa ra quyết định để sử dụng. Bởi vậy, khi muốn trẻ sử dụng loại thuốc này các bạn cần phải tìm hiểu và hỏi kỹ ý kiến của các bác sĩ, nhằm tránh được những biến chứng không may xảy ra.
Theo thống kê hiện nay có thấy thuốc artemisinin có cả dạng viêm nang và thuốc uống, bao gồm những loại: 50mg, 100mg, 200mg, 250mg, 400mg, 500mg. Vì vậy, tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bệnh nhân các bác sĩ sẽ chỉ định kê đơn thuốc phù hợp.
Tác dụng không mong muốn (ADR)
Hàng triệu người đã dùng artemisinin, nhưng chưa thấy có khuyến cáo về các phản ứng có hại nghiêm trọng. Các tác dụng có hại thường là nhẹ và thoáng qua, gồm tác hại trên hệ tiêu hóa (như buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy), nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, đặc biệt là sau khi uống. Những cơn sốt ngắn do thuốc cũng đã được báo cáo trong một vài nghiên cứu. Dùng đường hậu môn, người bệnh có thể bị đau mót, đau bụng và tiêu chảy.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Thuốc Artemisinin từ Dược sĩ Sài Gòn
Thuốc artemisinin và một số lưu ý mọi người nên biết
Trước khi sử dụng thuốc artemisinin, giảng viên Trường Dược Sài Gòn khuyên các bạn nên:
Báo với các bác sĩ/dược sĩ nếu các bạn đang dùng những loại thuốc khác đang dùng, kể cả thuốc bổ/thực phẩm chức năng/Vitamin;
Những trường hợp dị ứng với thuốc artemisinin hay bất kỳ những loại thuốc khác cũng nên nói với bác sĩ;
Những bệnh nhân đang trong thời gian mang thai/đang trong thời gian cho con bú hay có dự định mang thai cũng cần báo cáo rõ với bác sĩ/dược sĩ được biết;
Một số lưu ý cho phụ nữ đang mang thai/cho con bú: tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có một nghiên cứu nào xác định được mức độ rủi ro của thuốc artemisinin đối với những đối tượng này. Vì vậy, trước khi sử dụng mọi người nên hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc được những lợi ích và nguy cơ có thể xảy ra.
Tương tác của thuốc Artemisinin
Tương tác của Artemisinin đối với những loại thuốc khác
Theo như ý kiến của các bác sĩ cho biết thuốc có thể làm thay đổi những hoạt động của thuốc, gia tăng những tác dụng phụ của thuốc. Vì vậy, trước khi bác sĩ kê đơn thuốc Artemisinin các bạn cần phải báo cáo rõ ràng tình trạng sức khỏe hiện tại và bất kế những loại thuốc mọi người sử dụng trong thời gian này. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc, thay đổi liều lượng hay ngưng sử dụng khi không có sự đồng ý của các bác sĩ.
Một số tương tác khác của thuốc Artemisinin
Thuốc Artemisinin tuyệt đối không được dùng trong bữa ăn hay cùng lúc với những loại thức ăn khác, vì sẽ có khả năng gây ra một số tương tác khác ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, rượu và thuốc lá cũng là những thứ có thể tương tác với thuốc Artemisinin. Hãy tham khảo ý kiến của các bác sĩ về việc dùng thuốc Artemisinin cùng với những thức ăn khác hay khi sử dụng thuốc lá; rượu.
Lời khuyên: không nên sử dụng thuốc Artemisinin với loại nước ép bưởi chùm, bởi sẽ gây những tương tác ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hướng dẫn về cách bảo quản thuốc Artemisinin
Nên bảo quản thuốc Artemisinin ở nhiệt độ phòng, đặc biệt nên tránh ánh sáng mặt trời và ẩm ướt. Không nên bảo quản thuốc Artemisinin trong phòng tắm hay trong ngăn đá. Mỗi một loại thuốc sẽ có một phương pháp bảo quản riêng biệt, vì vậy mọi người nên đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì hay có thể tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ/dược sĩ. Tránh xa thuốc Artemisinin khỏi tầm với của trẻ em và các loại vật nuôi.
Ngoài ra, mọi người không nên vứt thuốc Artemisinin vào đường ống hay toilet, ngoài trừ những trường hợp có yêu cầu. Tham khảo ý kiến bác sĩ về cách xử lý thuốc sau có phù hợp và an toàn nhất.
Những thông tin trên về thuốc Artemisinin chỉ mang tính chất tham khảo, vì vậy trước khi sử dụng loại thuốc này mọi người nên tham khảo và sử dụng đúng theo liều lượng các bác sĩ đã kê đơn.