Bệnh ho lao hay bệnh lao là một dạng bệnh truyền nhiễm có thể gây ảnh hưởng đến phổi và hệ thống hô hấp. Nếu không được điều trị phù hợp bệnh có thể dẫn đến tử vong
Bài viết dưới đây sẽ là chia sẻ về bệnh ho lao từ các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn!
Contents
BỆNH HO LAO LÀ GÌ?
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, bệnh lao là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis gây ra. Lao có thể ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, vi khuẩn lao thường gây ảnh hưởng đến phổi và hệ thống hô hấp với triệu chứng điển hình là ho. Do đó, bệnh lao hay còn được gọi là ho lao hoặc lao phổi.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WTO), lao là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong trên toàn thế giới và thường phổ biến ở các nước đang phát triển. Tuy nhiên, hiện tại lao có thể được điều trị bằng kháng sinh và phòng ngừa bằng cách tiêm phòng.
Hiện tại các bác sĩ phân loại nhiễm trùng lao thành hai loại bao gồm:
- Bệnh ho lao tiềm ẩn: Đây là tình trạng vi khuẩn tồn tại trong cơ thể nhưng không hoạt động. Do đó, vi khuẩn lao không gây ra các triệu chứng, không truyền nhiễm. Tuy nhiên, trong một lúc nào đó vi khuẩn có thể hoạt động và gây bệnh.
- Lao hoạt động: Là tình trạng vi khuẩn lao gây ra các triệu chứng bệnh và có khả năng lây truyền cho người khác.
Có khoảng 1/3 dân số thế giới được cho là mắc bệnh lao tiềm ẩn. Trong đó có khoảng 10% các trường hợp lao có thể hoạt động và gây bệnh. Nguy cơ này thường cao hơn người có hệ thống miễn dịch suy yếu như bệnh nhân HIV, người suy dinh dưỡng và những người hút thuốc.
NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHƯNG PHỔ BIẾN CỦA BỆNH HO LAO
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh ho lao do vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis gây ra. Vi khuẩn lao có thể lây lan qua không khí từ việc một người bệnh lao ho, hắt hơi, khạc nhổ, cười hoặc nói chuyện.
Mặc dù bệnh lao có thể truyền nhiễm từ người này sang người khác. Tuy nhiên, không phải lúc nào tiếp xúc với bệnh nhân lao cũng có khả năng lây bệnh. Hiện tại những người bệnh lao được điều trị thích hợp sẽ không có khả năng lây nhiễm cho người khác trong vòng 2 tuần.
Theo WHO, những người bị tổn thương hệ thống miễn dịch thường dễ bị nhiễm khuẩn lao. Người bệnh HIV có nguy cơ bệnh lao cao hơn người khác 20 – 30%. Ngoài ra, người hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc bệnh lao cao hơn 8%.
Bên cạnh đó, những người có nguy cơ nhiễm bệnh lao cao bao gồm:
- Bệnh nhân tiểu đường
- Bệnh nhân ung thư
- Suy thận hoặc rối loạn chức năng thận
Người thường xuyên sử dụng một số loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch cũng làm tăng nguy cơ ho lao. Các loại thuốc này thường dùng để điều trị các bệnh lý như:
- Ung thư
- Viêm khớp dạng thấp
- Bệnh Crohn
- Bệnh vẩy nến
- Lupus ban đỏ hệ thống
Triệu chứng thường gặp
Ho lao có thể không có dấu hiệu nhận biết ở một số trường hợp. Tuy nhiên, bệnh lao hoạt động thường dẫn đến các triệu chứng liên quan đến hệ hô hấp và phổi.
Cũng theo bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, dấu hiệu nhận biết ho lao phổ biến nhất là ho ra máu hoặc đau họng khạc ra máu. Đôi khi người bệnh có thể bị ho kéo dài hơn 3 tuần và đau khi ho hoặc thở bình thường.
Một số dấu hiệu ho lao khác trong giai đoạn đầu bao gồm:
- Cảm thấy mệt mỏi, chán ăn
- Giảm cân không rõ lý do
- Ớn lạnh, sốt và đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm
- Đau ngực
Ngoài ra, lao cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Trong giai đoạn tiềm ẩn ho lao thường gây ra triệu chứng, do đó gây khó khăn cho việc điều trị. Nếu không được điều trị, bệnh có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể và dẫn đến các triệu chứng như:
- Xương: Gây đau cột sống, viêm khớp và hủy hoại các khớp.
- Não: Dẫn đến viêm màng não.
- Gan và thận: Gây suy giảm chức năng lọc chất thải và dẫn đến có máu trong nước tiểu.
- Tim: Làm suy yếu khả năng bơm máu của tim, gây chèn ép tim và có thể dẫn đến tử vong.
PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH HO LAO
Bệnh ho lao được điều trị bằng kháng sinh phụ thuộc vào độ tuổi, sức khỏe và khả năng kháng thuốc của người bệnh. Thông thường, bệnh nhân lao cần sử dụng nhiều loại thuốc kết hợp trong 6 – 9 tháng.
Để điều trị bệnh lao, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp nhiều loại thuốc. Người bệnh cần sử dụng thuốc theo đúng liều lượng và thời gian quy định để tránh bệnh tái phát. Mặt khác, nếu lao tái phát, vi trùng có thể trở nên kháng thuốc và khó điều trị hơn.
Một số loại thuốc thường được kê để điều trị ho lao bao gồm:
- Isoniazid
- Pyrazinamid
- Ethambutol
- Rifapentine
- Rifampin
Thuốc điều trị ho lao cần được sử dụng trong một thời gian dài. Do đó, thuốc có thể làm ảnh hưởng đến gan và dẫn đến các triệu chứng tổn thương gan như:
- Mất cảm giác ngon miệng
- Nước tiểu đậm màu
- Sốt cao kéo dài hơn 3 tuần
- Buồn nôn hoặc nôn mà không rõ nguyên nhân
- Vàng da
- Đau bụng, đau dạ dày
Thông báo cho bác sĩ nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Người bệnh cũng nên thường xuyên xét nghiệm máu và kiểm tra chức năng gan trong thời gian sử dụng thuốc.