Co giật cơ mặt là hiện tượng gì? Có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị chứng co giật cơ mặt như thế nào?
Cùng các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về hiện tượng này để có những thông tin cần thiết về bệnh, giúp bạn phát hiện cũng như điều trị bệnh một cách hiệu quả.
Contents
Co giật cơ mặt là gì thưa Bác sĩ?
Chứng giật cơ mặt là một bệnh lý thần kinh cơ được mô tả bởi các triệu chứng co cơ, giật cơ hay máy cơ không tự chủ ở 1 nhóm cơ ở mặt, một bên hay thậm chí toàn bộ mặt. Bệnh lý này tồn tại ở 2 dạng chính: điển hình(typical) và không điển hình(atypical). Ở dạng điển hình, các động tác giật cơ thường bắt đầu ở mi dưới, do các cơ vòng mắt mắt chi phối. Tiến triển theo thời gian, nó lan nhanh ra toàn mộ 2 mi mắt, các cơ chi phối hoạt động của môi ở quanh gò má.
Trái lại ở dạng không điển hình, các triệu chứng thường bắt đầu ở nhóm cơ vòng môi, và các cơ chi phối động tác của môi trên ở vùng gò má, nếu tiến triển chúng có thể xuất hiện ở các cơ ở mi mắt. Thông thường là dạng điển hình, dàng không điển hình chỉ chiếm 2-3% nhóm bệnh nhân bị giật cơ mặt. Tỉ lệ mắc bệnh khoảng 0.8/100,000 người. Có thể xảy ra ở cả nam giới và nữ giới. Tuy nhiên nó thường ảnh hưởng ở những phụ nữ trung hoặc cao tuổi. Chứng co giật cơ mặt thường gặp hơn ở người châu Á. Và các nguyên nhân gây bệnh này là do tổn thương, chèn ép thần kinh mặt hay còn chưa biết rõ nguyên do chính xác. Số người bệnh có biểu hiện giật, máy cơ cả 2 bên thường rất hiếm.
Nguyên nhân gây nên hiện tượng co giật cơ mặt là do đâu thưa Bác sĩ?
Cơ mặt được chi phối vởi dây thần kinh mặt (hay dây VII), chúng bắt nguồn từ trung tâm ở hành não và thoát ra ngoài hộp sọ ở ngay dưới lỗ tai ngoài, tại vị trí đó nó phân thành 5 nhánh chính. Có 3 giả thuyết hiện nay có thể giải thích những rối loạn chứng năng thần kinh mặt.
- Giả thuyết đầu tiên là do sự hưng phấn của quá trình truyền xung thần kinh, nghĩa là hoạt động điện được truyền qua các eo của sợi thần kinh được myelin hóa.
- Giả thuyết thứ hai liên quan đến hoạt động bất thường của sợi trục ở tận cùng của rễ thần kinh mặt khi bị chèn ép thứ phát.
- Giả thuyết cuối cùng là do sự hưng phấn quá mức của nhân dây thần kinh mặt do tín hiệu ngược trở lại từ dây VII.
Thông thường nguyên nhân gây co giật cơ mặt là do sự chèn ép dây thần kinh VII,sự chèn ép này phần lớn là do các dị dạng mạch bất thường hay dò do khối u ( chỉ chiếm 1 %)
Triệu chứng co giật cơ mặt thường gặp là gì?
Triệu chứng co giật cơ mặt đầu tiên của bệnh là sự vận động không tự chủ các cơ vùng quanh mi mắt và ổ mắt như máy mắt, giật mi mắt của người bệnh. Sự giật cơ không liên tục có thể làm nhắm ngay mắt lại, và dần dần sẽ lan xuống các cơ vùng dưới của mặt. Ở dạng không điển hình, sự giật cơ có thể bắt đầu xuất hiện ở vùng má, sau đó mới lan tới ổ mắt. Cuối cùng tất cả các cơ mặt ở cùng bên sẽ bị ảnh hưởng. Thậm chí ở một số ca bệnh, miệng còn bị kéo sang một bên. Đôi khi, người bệnh có thể chú ý đến một số triệu chứng khác như:
- Giảm thính lực
- Nghe thấy tiếng ù ù ở tai
- Đau tai, đặc biệt cở sau tai
Co giật cơ mặt liên tục
Là hiện tượng cơ mặt bị co giật thường xuyên, liên tục kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Trong một số trường hợp, các cơ mặt, cơ mắt có thể co giật liên tục tới mức trở nên nguy hiểm cho bạn khi bản thân đang làm những việc như lái xe…Các triệu chứng co giật cơ mặt liên tục gặp ở đủ mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở người từ 40 – 60 tuổi.
Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị co giật cơ mặt?
Nếu các triệu chứng giật cơ mặt không đáng kể, người bệnh có thể được điều trị co giật cơ mặt bằng các loại thuốc chống co giật như carbamazepine. Vi phẫu thuật giải ép hay tiêm Botulinum là 2 phương pháp khác được dùng để điều trị bệnh này.
- Vi phẫu thuật giải ép là cách điều trị can thiệp ngoại khoa phổ biến nhất được dùng trên thế giới. Mục đích của cuộc phẫu thuật là giải phóng chèn ép ở dây thần kinh mặt- một trong những nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng giật ở mặt. Tỉ lệ thành công có thể lên tới 80% hoặc hơn và chỉ 10% tái phát trở lại. Tuy nhiên không có cách thức điều trị nào lại không có những biến chứng của nó. Để hạn chế tối đa biến chứng người bệnh nên tìm đến các địa chỉ khám chữa bệnh uy tín, với đợi ngũ bác sĩ có chuyên môn và tay nghề cao để điều trị. Các biến chứng có thể xảy ra như chảy máy não, nhồi máu não, chảy máu dưới màng cứng,… Tỉ lệ tử vong hay tàn tật vĩnh viễn chiếm khoảng 2% số bệnh nhân.
- Tiêm độc tố Botulinum:Độc tố Botulinum là một dược chất được sử dụng an toàn trong y học để điều trị chứng giật cơ mặt. Tỉ lệ thành công của phương pháp này dao động từ 76-100%, tuy nhiên nó là phương pháp điều trị lâu dài nghĩa là cứ 3-6 tháng lại phải tiêm lại 1 lần. Hiệu quả càng cao khi các mũi tiêm được nhắc lại định kì. Giá thuốc khá đắt vậy về lâu dài, đây là một biện pháp điều trị tốn kém hơn so với 1 lần phẫu thuật.