Hormon tuyến giáp tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Chúng có công dụng gì trong cơ thể? Cùng tìm hiểu cùng các chuyên gia Dược Sài Gòn qua bài viết này.
Hormon tuyến giáp tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể
Hormon tuyến giáp còn được gọi là “hormon chuyển hoá” của cơ thể. Hormon tuyến giáp gồm 2 loại hormon khác nhau được sản xuất từ tuyến giáp: thyroxin (T4) và triiodothyronin (T3); giúp kiểm soát tốc độ chuyển hoá của cơ thể và quá trình oxy hoá của tế bào.
Contents
Quá trình sinh tổng hợp hormon tuyến giáp
Thuỳ trước tuyến yên có chức năng bài tiết ra hormon hướng giáp TSH, chất này có thể kích thích tuyến giáp bài tiết ra hormon tuyến giáp là thyroxin và triiodothvronin. Đề giúp tổng hợp ra 2 hormon này cần nguồn iod từ thức ăn. Iod từ thức ăn tốn tại dưới dạng muối iodid, sau khi được hấp thu vào máu chúng sẽ được chuyển tới tuyến giáp. Tại đây sẽ xảy ra quá trình oxy hoá iodid thành iod tự do nhờ enzym peroxydase. Rồi iod tự do sẽ kết hợp với các tiền chất của tuyến giáp là tyrosin nằm trong phức hợp thyroglobin để tạo thành hormon tuyến giáp. Quá trình này cũng được thực hiện nhờ enzym peroxydase.
Tác dụng của hormon tuyến giáp
Đa số các tế bào trong cơ thể, đặc biệt là cơ và tế bào thần kinh (trừ não và tinh hoàn người trưởng thành) là tế bào đích của hormon tuyến giáp.
Tác động trên quá trình chuyển hóa:
- Trên quá trình sinh nhiệt: hormon tuyến giáp có khả năng làm tăng tiêu thụ oxy và sinh nhiệt ở hầu hết các mô.
- Trên chuyển hoá hydratcacbon: hormon tuyến giáp có khả năng làm tăng cường hấp thu glucose ở ruột, giúp giảm tổng hợp glycogen ở gan và làm tăng sử dụng glucose ở các mô.
- Trên chuyển hoá protid: hormon tuyến giáp làm kích thích tổng hợp protein, có thể trực tiếp qua quá trình hoạt hoá ARN – polymerase hoặc gián tiếp qua kích thích bài tiết hormon tăng trưởng GH. Liều cao gây tăng thoái hoá protein.
- Trên chuyển hoá lipid: hormon tuyến giáp làm tăng cưòng quá trình phân hủy lipid nhất là triglycerid, phospholipid và cholesterol, giúp tăng tạo acid mật từ cholesterol làm giảm cholesterol máu. Vì thế thiểu năng tuyến giáp sẽ gây tăng cholesterol máu.
- Trên quá trình chuyển hoá muối nước: làm tăng sức lọc ở cầu thận, giảm quá trình tái hấp thu ở ống thận và có tác dụng lợi tiểu.
- Với các vitamin: hormon tuyến giáp giúp làm tăng sử dụng các vitamin: thiamin, riboflavin, acid ascorbic và cyanocobalamin. Vì thế khi ưu năng tuyến giáp cần phải bổ sung các vitamin này.
Tuyển sinh Y sĩ đa khoa Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn
Trên quá trình tăng trưởng
Hormon tuyến giáp rất cần thiết cho sự phát triển của não nhất là trong giai đoạn hình thành, giúp phát triển xương, răng, dinh dưỡng da, lông, tóc, móng (kết hợp với GH). Vì vậy, các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết nếu cơ thể thiếu hormon này trong giai đoạn phát triển nhất là đối tượng trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, trẻ đần độn, phù niêm dịch, chậm lớn, người lùn, chi ngắn, bắp thịt mềm nhũn…
Trên cơ quan
- Trên tim: hormon tuyến giáp góp phần làm tăng sức co bóp tim, tăng nhịp tim và tăng nhạy cảm với catecholamin.Vì vậy, khi cường tuyến giáp tim dễ bị kích thích.
- Trên thần kinh: hormon tuyến giáp giúp kích thích thần kinh trung ương gây cảm giác bồn chồn, bứt rứt, nóng nảy, hay lo lắng và mất ngủ. Ngoài ra còn gây tăng phản xạ, run chân tay.
Ưu năng tuyến giáp gây bệnh Basedow: biểu hiện là bệnh nhân dễ xúc động, lo lắng, nóng nảy, tăng chuyển hoá cơ bản, tăng nhịp tim, da nóng, giảm cân, lồi mắt và phì đại tuyến giáp. Điều trị bằng các thuốc kháng giáp.
Chỉ định khi dùng hormon tuyến giáp
Điều trị thay thế khi cơ thể không tiết đủ hormon tuyến giáp: thiểu năng tuyến, sau khi cắt tuyến giáp, viêm tuyến giáp.
Điểu trị bướu cổ đơn thuần.
Ngoài ra còn dùng trong chẩn đoán bệnh tuyến giáp, điều trị phối hợp với các thuốc hủy mô tuyến giáp (để tránh suy giảm chức năng tuyến giáp quá mức).