Với bệnh rối loạn nhân cách ranh giới, bạn sẽ có nỗi sợ hãi việc mình bị bỏ rơi hay không ổn định trong các mối quan hệ và bạn có thể gặp khó khăn những lúc ở một mình.
Rối loạn nhân cách ranh giới thường bắt đầu ở thời kì thanh thiếu niên
Contents
Rối loạn nhân cách ranh giới là bệnh gì?
Rối loạn nhân cách ranh giới là bệnh về tâm lí có ảnh hưởng lên cách mà bạn suy nghĩ và cảm nhận về bản thân và những người khác, gây ra một số vấn đề liên quan đến chức năng hoạt động mỗi ngày. Chia sẻ với các sinh viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn bác sĩ cho biết các dạng thường gặp của bệnh bao gồm sự không ổn định trong những mối quan hệ, tự làm xấu hình ảnh bản thân, có những xúc cảm không ổn định và tính khá bốc đồng.
Những cơn giận dữ không đáng, sự bốc đồng trong tính cách và những thay đổi thường xuyên trong cảm xúc có thể làm những người xung quanh xa lánh bạn, dù bạn muốn được yêu thương và lưu giữ những mối quan hệ.
Rối loạn nhân cách ranh giới thường bắt đầu ở thời kì thanh thiếu niên. Bệnh sẽ nặng hơn ở người trẻ tuổi và có thể trầm trọng dần theo tuổi tác.
Nếu bạn bị rối loạn nhân cách ranh giới thì cũng đừng nản lòng. Nhiều người mắc bệnh này vẫn có thể cải thiện nếu có điều trị và thậm chí họ còn học được cách sống có thể làm hài lòng bản thân, không muộn phiền.
Nguyên nhân gây bệnh rối loạn nhân cách ranh giới
Như những bệnh tâm thần khác, nguyên nhân gây rối loạn nhân cách ranh giới thì vẫn không thể giải thích được hoàn toàn. Kết hợp với yếu tố môi trường – như ở người đã từng bị bắt nạt hay không được quan tâm lúc còn bé sẽ dễ bị rối loạn nhân cách ranh giới. Bệnh còn liên quan đến một số yếu tố như:
- Di truyền: một vài nghiên cứu từ các cặp sinh đôi và theo phả hệ gia đình đã cho thấy bệnh rối loạn nhân cách có thể di truyền và có mối liên hệ chặt chẽ với các bệnh lí tâm thần khác trong gia đình.
- Bất thường não bộ: một số nghiên cứu còn cho thấy sự thay đổi ở một vài khu vực trong não có liên quan với việc điều hòa cảm xúc, sự bốc đồng hay dễ bị kích động. Ngoài ra, những chất trong não giúp điều hòa cảm xúc như serotonin có thể không làm đúng chức năng của chúng.
Tìm hiểu phương pháp điều trị cùng với chuyên gia Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn
Triệu chứng thường gặp của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới là gì?
Rối loạn nhân cách ranh giới ảnh hưởng lên cách bạn suy nghĩ về bản thân, cách bạn giao tiếp với bên ngoài và cách hành xử của bạn.
Một số dấu hiệu và triệu chứng của bệnh mà các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ bao gồm:
- Sợ bị bỏ rơi, phủ nhận thực tế hay sợ phải tưởng tượng ra cảnh bị chia li hay bị người khác chối bỏ
- Khó duy trì được mối quan hệ với người khác hay quan hệ bên ngoài không ổn định, ví dụ như bạn có lúc cảm thấy đối phương rất lí tưởng nhưng một lúc sau lại cho rằng người này không tốt hay rất độc ác
- Thay đổi đột ngột cách nhìn về bản thân và hình tượng bản thân, bao gồm cả thay đổi những mục tiêu và giá trị cuộc sống, và bạn tự thấy bản thân quá tệ hay sẽ tốt hơn nếu bạn không tồn tại trên đời
- Những lúc bị stress do rối loạn nhân cách kiểu paranoia (hay tâm thần phân liệt thể hoang tưởng) và tự cắt đứt liên lạc với người khác, thường kéo dài trong vài phút đến vài giờ đồng hồ
- Những hành động liều lĩnh và dễ gây bất hòa như chơi cờ bạc, lái xe cẩu thả, quan hệ tình dục không an toàn, chè chén vui chơi say sưa, dùng thuốc nghiện hay tự hủy hoại sự nghiệp, từ bỏ công việc tốt hay tự chấm dứt những mối quan hệ xã hội đang tiến triển tốt
- Những hành động đe dọa tính mạng hoặc có hành vi tự sát, thường để đáp ứng với nỗi sợ hãi của việc bị bỏ rơi hay bị chối bỏ
- Thay đổi và đa dạng cảm xúc kéo dài trong vài tiếng đến vài ngày, bao gồm cảm xúc vui mừng tột độ, khó chịu, xấu hổ cho đến lo lắng
- Cảm giác trống rỗng kéo dài không ngừng
- Có những cơn giận dỗi không đáng, thường xuyên không kiềm chế được, tự cảm thấy bản thân bị cười nhạo và đau xót, hoặc thậm chí dẫn đến đánh nhau với người khác
Có những phương pháp nào điều trị bệnh rối loạn nhân cách ranh giới?
Rối loạn nhân cách ranh giới chủ yếu được điều trị bằng liệu pháp tâm lí, nhưng có thể dùng thêm thuốc nếu cần. Bác sĩ cũng có thể cân nhắc cho nhập viện nếu người bệnh có những hành vì hành hung, gây nguy hiểm cho đội ngũ nhân viên y tế.
Liệu pháp tâm lí
Trị liệu tâm lí – hay còn gọi là trị liệu bằng những cuộc đối thoại – là phương pháp điều trị căn bản trong rối loạn nhân cách ranh giới. Nhà tâm lí trị liệu có thể linh hoạt đưa ra một số cách điều trị để phù hợp với nhu cầu của bạn. Mục tiêu của liệu pháp tâm lí là giúp bạn:
- Tập trung vào khả năng của bạn nhiều hơn
- Học cách kiềm chế và điều khiển cảm xúc những khi bạn thấy rất khó chịu
- Giảm tính bốc đồng bằng cách dùng cảm xúc để cảm nhận hơn là giải quyết bằng hành động
- Cải thiện các mối quan hệ với việc nhận thức được những cảm xúc và biết kiềm chế chúng, biết thấu hiểu cho người khác
- Bạn cần biết nhiều hơn về bệnh tâm lí mà mình đang mắc phải
Thuốc
Mặc dù cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu được công nhận bởi Hiệp hội Thực phẩm và Dược của Hoa Kì (FDA), nhưng có thể điều trị với thuốc làm giảm triệu chứng và giảm những vấn đề tái đi tái lại như trầm cảm, sự bốc đồng, tính gây hay hay lo lắng. Những thuốc có thể dùng bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần hay những thuốc giúp tâm trạng ổn định. Tuy nhiên bạn cần gặp bác sĩ để biết thêm về tác dụng phụ của các thuốc này.