Theo Y học cổ truyền, hà diệp liên là thảo dược có thể thu hái quanh năm và tất cả các bộ phận được dùng làm thuốc chữa bệnh, có mặt trong nhiều bài thuốc đông y.
Cây hà diệp liên có các tên gọi khá như hạn hà thảo, sen cạn (lá nhìn hơi giống lá sen). Đây là một trong những loại cây thảo mọc leo hoặc không leo, sống hàng năm.
Lá mép nguyên, có cuống dài đính ở giữa phiến lá tròn, mặt trên màu lục nhạt, mặt dưới trắng mốc. Hoa nở vào tháng 5 – 9. Quả lớn, chứa 3 hạt.
Hà diệp liên được trồng nhiều nơi trên dải đất hình chữ S với nhiều công dụng khác nhau như làm cảnh, làm rau ăn và làm thuốc. Cây thường được trồng ở vườn, dọc hàng rào.
Ở nhiều địa phương, bà con còn dùng lá non của hà diệp liên ăn sống hoặc nấu súp với khoai tây. Nụ hoa và quả xanh có mùi vị như rau cải xoong, dùng ngâm giấm làm gia vị, ăn rất ngon miệng.
Theo Y học cổ truyền, hà diệp liên có vị cay, chua, tính mát, tác dụng lương huyết (làm mát máu) cầm máu, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu, nhuận trường, điều kinh, trị ho…
Bải thuốc chữa bệnh từ cây thảo hà diệp liên
Y sĩ y học cổ truyền thường dùng hà diệp liên trong một số bài thuốc mà bạn có thể tham khảo như sau:
– Bài thuốc chữa chứng rụng tóc: Hoa hà diệp liên 100g, hạt tươi 100g, rửa sạch cho vào ấm đổ 1000ml nước, sắc còn 300ml. Dùng nước đã sắc xoa vào tóc ngày 1 lần giúp cho tóc mọc nhanh hơn.
– Bài thuốc chữa tiểu tiện khó khăn: Lá hà diệp liên 20 – 30g, sắc với 500ml nước, căn còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày, sau khi ăn từ 2 giờ. Đây cũng là bài thuốc Y học cổ truyền có hiệu quả trong việc bào về chân răng được chắc chắn khi dùng nước sắc lá hà diệp liên để súc miệng.
– Bài thuốc chữa táo bón: Quả hà diệp liên đã chín, phơi khô 0,6 – 1g nghiền thành bột, trộn với đường hoặc mật ong, Lưu ý dùng trước khi đi ngủ. Ngoài ra bạn cũng có thể dùng quả tươi nghiền nát, thêm 1 – 3 thìa cà phê nước quả để uống. 10 ngày một liệu trình
– Bài thuốc chữa ho do lạnh: Hạt hà diệp liên 2 – 3g, giã nhỏ hoặc lá hà diệp liên tươi 20 – 30g, giã nhỏ, hãm với 100ml nước sôi trong 5 – 10 phút. Chia 2 – 3 lần uống sau bữa ăn. Để dễ uống, bạn có thể thêm ít đường hoặc chất thơm cho dễ uống.
– Bài thuốc điều trị viêm chân răng, giúp răng chắc khỏe: Lá hà diệp liên một nắm sắc với 500ml nước, còn lại 200ml. Chia 2 lần sáng – tối để súc miệng trước khi đi ngủ.
Có thể nói hà diệp liên là vị thuốc hay trong y học cổ truyền và thực tế chúng rất được phổ cập trong các bài học tại Trung cấp y học cổ truyền.
Tuy nhiên cần nhớ rằng, hà diệp liên có thể gây kích ứng trên niêm mạc dạ dày nên người viêm loét dạ dày cần thận trọng khi dùng. Bên cạnh đó người bệnh không nên tùy ý sử dụng, hãy đến các bệnh viện, phòng khám y học cổ truyền uy tín để có thể bắt mạch và kê đơn thuốc phù hợp.