Bệnh viêm tụy gồm có viêm tụy cấp tính và viêm tụy mạn tính. Căn bệnh này có các triệu chứng, nguyên nhân đặc trưng và cần có một phác đồ điều trị phù hợp
Bệnh viêm tụy dùng để chỉ tình trạng viêm của tụy
Hãy cùng các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh Viêm tụy đồng thời tìm hiểu cách biện pháp phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả
Contents
Viêm tụy là bệnh gì?
Bệnh viêm tụy (tên tiếng Anh là Acute Pancreatitis) dùng để chỉ tình trạng viêm của tụy. Tụy là một tuyến lớn nằm sau dạ dày và gần tá tràng. Tụy tiết ra các men tiêu hoá đổ vào tá tràng qua ống tuỵ để giúp tiêu hoá mỡ, các protein, chất đường bột trong thức ăn hàng ngày. Tụy còn tiết ra các hoạt chất vào máu, giúp cơ thể sử dụng đường glucose từ thức ăn để làm năng lượng hoạt động.
Nguyên nhân gây bệnh viêm tụy
Viêm tụy xảy ra khi các enzyme tiêu hóa hoạt hóa khi vẫn còn trong tụy, kích thích các tế bào của tuyến tụy và gây viêm.
Với các cơn viêm tụy cấp tính, tổn thương tụy có thể xảy ra và dẫn đến viêm tụy mãn tính. Các mô sẹo có thể hình thành trong tụy, gây mất chức năng. Một tụy hoạt động kém có thể gây ra vấn đề tiêu hoá và bệnh tiểu đường.
Nghiện rượu và sỏi mật là hai nguyên nhân chính gây viêm tụy, chiếm khoảng 80 – 90% các trường hợp. Ngoài ra cũng có một số nguyên nhân khác dẫn đến việc mắc bệnh viêm tụy.
Triệu chứng thường gặp của bệnh viêm tụy
Đau là triệu chứng thường gặp nhất của viêm tụy cấp tính. Hầu như người nào bị viêm tụy cấp cũng đều có triệu chứng này. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể có những triệu chứng khác như:
- Cơn đau bắt đầu xuất hiện từ bụng phía trên, sau đó lan đến lưng. Cơn đau trầm trọng hơn sau khi bệnh nhân ăn uống.
- Rất nhanh sau đó bệnh nhân bị sưng và chướng bụng.
- Buồn nôn và ói mửa.
- Sốt
- Tăng nhịp tim.
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn bị đau bụng dai dẳng. Tìm kiếm trợ giúp y tế ngay nếu bạn đau bụng trầm trọng đến nỗi không thể ngồi yên được, bụng hơi chướng.
Phương pháp áp dụng để chẩn đoán bệnh viêm tụy
Các xét nghiệm và thủ thuật được sử dụng để chẩn đoán viêm tụy bao gồm:
- Xét nghiệm máu để tìm các nồng độ enzym tụy tăng cao
- Thử nghiệm phân trong viêm tụy mãn tính để đo mức độ chất béo có thể gợi ý hệ thống tiêu hóa của bạn không hấp thụ chất dinh dưỡng đầy đủ
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) để tìm sỏi mật và đánh giá mức độ viêm tụy
- Siêu âm bụng để tìm sỏi mật và viêm tụy
- Siêu âm nội soi để tìm viêm và tắc nghẽn trong ống tụy hoặc ống mật
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) để tìm những bất thường trong túi mật, tuyến tụy và tụy
- Bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm khác, tùy thuộc vào tình huống cụ thể của bạn.
Những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh viêm tụy
Thông thường phương pháp điều trị được áp dụng để điều trị phố biến như:
- Ăn kiêng: Bạn sẽ ngừng ăn uống vài ngày trong bệnh viện để có thể phục hồi lại tuyến tụy của bạn. Một khi chứng viêm ở tuyến tụy được kiểm soát, bạn có thể bắt đầu uống chất lỏng trong suốt và ăn các thức ăn nhạt. Với thời gian, bạn có thể trở lại với chế độ ăn uống thông thường của bạn. Nếu viêm tụy của bạn vẫn còn và bạn vẫn gặp đau khi ăn, bác sĩ có thể đề nghị một ống dẫn thức ăn để giúp bạn có được dinh dưỡng.
- Thuốc giảm đau: Viêm tụy có thể gây ra đau dữ dội. Bác sĩ có thể sẽ cho bạn thuốc để giúp kiểm soát cơn đau.
- Tiêm tĩnh mạch (IV): Khi cơ thể bạn tiêu tốn năng lượng và chất lỏng để do tuyến tụy có vấn đề, bạn có thể bị mất nước. Vì lý do này, bạn sẽ được truyền thông qua tĩnh mạch trong cánh tay trong thời gian nằm viện.
Một khi bệnh viêm tụy đã được kiểm soát, bác sĩ sẽ có tiến hành điều trị nguyên nhân cơ bản của viêm tụy. Các phương pháp điều trị viêm tụy hiện nay cũng dựa vào tình trạng viêm tụy cấp hoặc mãn, ngoài ra bác sĩ còn phải căn cứ vào tác nhân gây bệnh (rượu bia, chấn thương bụng, dùng thuốc,…) để đưa ra liệu trình điều trị phù hợp. Các phương pháp có thể bao gồm:
- Thủ tục loại bỏ các tắc nghẽn ống mật
- Phẫu thuật túi mật
- Phẫu thuật tụy
- Điều trị nghiện rượu
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh Cao đẳng Y Dược năm 2019
Biện pháp phòng tránh bệnh viêm tụy?
Để phòng chống bệnh viêm tụy, bạn nên lưu ý một số trường hợp như sau:
- Ngừng uống rượu. Nếu không thể tự dừng lại uống rượu, hãy hỏi bác sĩ để được giúp đỡ. Bác sĩ có thể giới thiệu đến các chương trình địa phương để giúp ngừng uống.
- Ngừng hút thuốc. Nếu hút thuốc, bỏ thuốc lá. Nếu không hút thuốc, không bắt đầu. Nếu không thể tự bỏ, hãy hỏi bác sĩ để được giúp đỡ. Thuốc và tư vấn có thể giúp bỏ thuốc.
- Chọn chế độ ăn ít chất béo. Chọn chế độ ăn uống nhấn mạnh trái cây tươi và rau quả, ngũ cốc, protein nạc và giới hạn chất béo.
- Uống nhiều nước hơn. Viêm tụy có thể gây mất nước, vì vậy nhớ uống nhiều nước hơn.
- Vitamin và khoáng chất bổ sung, chẳng hạn như vitamin A, C và selen, có thể giúp làm giảm nhu cầu thuốc giảm đau ở những người viêm tụy
- Viêm tụy cấp do giun: Cần tẩy giun định kỳ 4-6 tháng/lần.
Trên đây là những thông tin về bệnh viêm tụy cũng như biện pháp phòng tránh và điều trị bệnh viêm tụy mà các chuyên gia tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn thành phố Hồ Chí Minh đã đề cập đến bạn, qua bài viết này hi vọng bạn có được kiến thức hữu ích để phát hiện cũng như đưa ra biện pháp xử lí bệnh Viêm tụy kịp thời và hiệu quả