Lệch vách ngăn là tình trạng vách ngăn bên trong mũi dịch sang một bên. Vách ngăn phân cách mũi bên phải với mũi bên trái, lý tưởng nhất là nằm ở trung tâm của mũi, tách đều hai bên.
Contents
NGUYÊN NHÂN GÂY RA LỆCH VÁCH NGĂN
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, lệch vách ngăn xảy ra khi vách ngăn mũi – nơi phân cách mũi phải và mũi trái bị dời sang một bên.
Do một số điều kiện khi sinh hoặc do trong quá trình phát triển bào thai và xuất hiện rõ ràng hơn khi sinh.
Tổn thương mũi. Thường vách ngăn lệch là kết quả của một chấn thương gây ra, vách ngăn mũi rời khỏi vị trí. Ở trẻ sơ sinh, như một chấn thương có thể xảy ra trong quá trình sinh đẻ. Ngoài ra, các tai nạn giao thông hoặc sinh hoạt cũng có thể dẫn đến chấn thương mũi và lệch vách ngăn.
Đối với một số người, vách ngăn lệch là lúc mới sinh xảy ra trong quá trình phát triển bào thai hoặc do chấn thương trong quá trình sinh đẻ.
Sau khi sinh, vách ngăn lệch phổ biến nhất gây ra bởi một chấn thương mà vách ngăn mũi ra khỏi chỗ. Các yếu tố rủi ro bao gồm:
- Chơi thể thao.
- Không đeo dây an toàn trong khi ngồi trong một chiếc xe cơ giới.
CÁC TRIỆU CHỨNG VÀ BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH LỆCH VÁCH NGĂN
Các triệu chứng
Đôi lúc việc lệch vách ngăn không có triệu chứng và có thể không biết có vách ngăn lệch. Tuy nhiên, nếu độ lệch là nghiêm trọng nó có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng sau đây:
- Có thể gây cản trở khi thở ở một hoặc cả hai lỗ mũi. Điều này có thể được thấy rõ hơn khi có một nhiễm trùng (lạnh trên đường hô hấp) hoặc dị ứng gây ra đoạn mũi bị sưng tấy và thu hẹp.
- Nghẹt mũi. Như một kết quả của nghẹt mũi, nhỏ giọt mũi sau cũng là phổ biến. Nhỏ giọt xảy ra khi chất nhờn bị chặn chảy ra khỏi mũi khiến nó rơi vào và nán lại trong cổ họng.
- Chảy máu cam. Bề mặt của vách ngăn mũi có thể trở nên khô, tăng nguy cơ chảy máu cam.
- Thường xuyên hoặc định kỳ nhiễm trùng xoang. Nhiễm trùng xoang có thể do chất nhờn bị chặn và thường được đánh dấu bằng đau mặt và nhức đầu.
- Thở ồn ào trong khi ngủ. Điều này là phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và trẻ em với vách ngăn lệch.
Bệnh nhân nên đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu:
- Định kỳ nhiễm trùng xoang.
- Thường xuyên chảy máu cam.
- Một bên của lỗ mũi bị chặn và không đáp ứng với điều trị trong 2 tuần.
Các biến chứng
- Nhiễm trùng xoang mãn tính.
- Nhỏ giọt mũi sau hoặc nghẹt mũi.
- Chảy máu cam.
- Mặt đau và nhức đầu.
CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH LỆCH VÁCH NGĂN
Các xét nghiệm và chẩn đoán
- Trong một kỳ khám lâm sàng, bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, chẳng hạn như chảy máu cam hoặc nghẹt mũi và đã có bất cứ chấn thương cho mũi.
- Sử dụng ánh sáng và mũi mỏ vịt để mở lỗ mũi và kiểm tra bên trong mũi. Căn cứ vào kiểm tra này, có thể chẩn đoán lệch vách ngăn và xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
Phương pháp điều trị và sử dụng thuốc
Cũng theo bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, bước đầu điều trị lệch vách ngăn có thể được hướng vào quản lý các triệu chứng, chẳng hạn như nghẹt mũi và nhỏ giọt mũi sau.
- Thuốc thông mũi. Thuốc thông mũi là những thuốc làm giảm nghẹt mũi, giúp đỡ để giữ cho đường thở ở hai bên mũi mở. Thuốc thông mũi có sẵn như một viên thuốc hoặc là một xịt mũi. Tuy nhiên sử dụng thuốc xịt mũi thận trọng. Thường xuyên sử dụng có thể tạo ra phụ thuộc và gây ra các triệu chứng được tệ hơn (rebound) sau khi ngừng sử dụng chúng.
- Thuốc kháng histamine. Thuốc kháng histamin là những thuốc giúp ngăn ngừa cảm lạnh và nhiều triệu chứng dị ứng, bao gồm sổ mũi. Tránh chảy nước mũi là rất quan trọng khi có vách ngăn lệch vì chất nhờn có thể trở thành chặn tại đoạn mũi hẹp, gây khó chịu, nhỏ giọt mũi sau hay cuối cùng nhiễm trùng xoang.
- Thuốc xịt mũi cortisone. Toa thuốc xịt mũi cortisone có thể làm giảm viêm trong mũi và giúp ngăn ngừa sổ mũi, làm giảm nguy cơ tắc nghẽn mũi và nhiễm trùng xoang.
Phẫu thuật sửa chữa (septoplasty): Nếu trải nghiệm, đặc biệt là các triệu chứng khó chịu chẳng hạn như tắc nghẽn đường thở có ý nghĩa, viêm xoang mãn tính hoặc chảy máu cam thường xuyên nên thực hiện giải phẫu để sửa vách ngăn lệch. Phãu thuật là cách duy nhất để sửa chữa vách ngăn lệch. Trong phẫu thuật sửa chữa, vách ngăn mũi thay đổi vị trí ở trung tâm của mũi. Điều này có thể yêu cầu bác sĩ phẫu thuật để cắt giảm và loại bỏ các bộ phận của vách ngăn trước khi nó ở vị trí thích hợp. Mức độ cải thiện có thể mong đợi bằng phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của sự sai lệch. Các triệu chứng do vách ngăn lệch như chảy máu cam và nghẹt mũi thường là hoàn toàn giải quyết. Tuy nhiên, bất kỳ điều kiện đi cùng hoặc mũi xoang chẳng hạn như dị ứng không thể chữa khỏi bằng phẫu thuật.