Viêm gan siêu vi B là một bệnh lý gây ra bởi virus viêm gan B (HBV), bệnh có thể dẫn tới xơ gan hoặc ung thư gan. Vậy viêm gan siêu vi B lây truyền và nguy hiểm như thế nào?
Chúng ta cùng tìm hiểu về bệnh viêm gan siêu vi B trong bài viết sau đây từ các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn!
Contents
PHÂN LOẠI VÀ TRIỆU CHỨNG BỆNH VIÊM GAN SIÊU VI B
Viêm gan siêu vi B được phân loại thành viêm gan cấp tính và viêm gan mãn tính, cụ thể
Viêm gan cấp tính
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, thông thường thời gian ủ bệnh 1 – 6 tháng. Một số bệnh nhân hầu như không có triệu chứng rõ rệt, chỉ có cảm giác như cảm nhẹ, khó nhận biết nhiễm HBV. Một số bệnh nhân khác có biểu hiện vàng da, mệt mỏi, đau nhức, buồn nôn, chán ăn, sốt nhẹ, biến đổi cảm giác (một ví dụ đặc trưng là người nghiện thuốc lá lại không thích mùi thuốc lá), đau bụng ở vị trí dưới sườn bên phải. Trường hợp viêm nặng sẽ dẫn đến tình trạng gan to, ngầy ngật, khó ngủ, mê muội, đãng trí hay thậm chí bất tỉnh.
Triệu chứng lâm sàng: thân nhiệt tăng, vàng da (thường xuất hiện 1 tuần sau khi bị nhiễm bệnh và có thể kéo dài 1-3 tháng), gan, lách to. Có khi thấy bàn tay ửng đỏ hoặc có những mạch máu li ti kết tỏa thành hình nhện như hoa thị trên da.
Viêm gan mãn tính
Đa số các trường hợp viêm mãn tính bệnh nhân cảm thấy hoàn toàn bình thường. Một số bệnh nhân bị viêm nặng thường xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, và suy gan.
Triệu chứng lâm sàng: gan to, bàn tay ửng đỏ, những mạch máu li ti kết tỏa thành hình nhện như hoa thị trên da. Nếu bị biến chứng xơ gan có thể ứ nước trong bụng, vàng da, loãng máu, xuất huyết dạ dày, tĩnh mạch tỏa lớn từ rốn do giãn tĩnh mạch cửa gan, nam vú to, tinh hoàn teo nhỏ (thay đổi cân bằng của các hormon giới tính).
KHẢ NĂNG LÂY NHIỄM CỦA BỆNH VIÊM GAN SIÊU VI B
Virus viêm gan B có khả năng sống mạnh, tồn tại được ngoài cơ thể ít nhất 7 ngày. Trong giai đoạn này, virus có thể lây nhiễm nếu xâm nhập vào cơ thể người chưa được tiêm vaccin phòng bệnh.
Thời gian ủ bệnh trung bình 75 ngày, có thể thay đổi từ 30 đến 180 ngày. Có thể phát hiện virus trong 30 – 60 ngày sau khi nhiễm bệnh và có thể phát triển thành viêm gan B. Virus viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao hơn HIV khoảng 100 lần.
ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CỦA BỆNH VIÊM GAN SIÊU VI B
Lây truyền từ mẹ sang con: Phần lớn xảy ra trong giai đoạn chu sinh hoặc những tháng đầu sau sinh, không lây nhiễm qua nhau thai. Đây là đường lây truyền phổ biến và quan trọng nhất. Khả năng lây nhiễm phụ thuộc nồng độ virus viêm gan B và HBeAg của người mẹ trong 3 tháng cuối thai kỳ. Nếu cơ thể người mẹ có nồng độ HBV cao và HBeAg (+) thì khả năng lây truyền cho con rất cao. Virus viêm gan B cũng có trong sữa mẹ nhưng nồng độ rất thấp ít truyền nhiễm cho trẻ.
Lây qua đường máu: Số lượng virus HBV trong máu khá cao, vì vậy nếu da hoặc niêm mạc bị xây xước tiếp xúc với máu của người đang mắc bệnh thì nguy cơ bị nhiễm bệnh rất cao. Virus HBV cũng có trong dịch âm đạo, tinh dịch, sữa, nước bọt, mồ hôi, nước tiểu, phân, dịch mật với lượng rất thấp, do đó khi da hoặc niêm mạc tổn thương tiếp xúc trực tiếp với các dịch này cũng có thể bị lây nhiễm virus.
Lây qua đường tình dục: Nếu quan hệ tình dục không an toàn (như dùng chung dụng cụ tình dục không rửa hoặc không dùng bao cao su) với người nhiễm virus viêm gan B sẽ có khả năng bị lây nhiễm virus. Nguyên nhân là do virus trong dịch tiết của người đang nhiễm bệnh thâm nhập vào cơ thể qua các vết xước nhỏ và vào máu gây bệnh. Phương thức lây truyền này gặp phổ biến ở nam giới không được tiêm ngừa có quan hệ tình dục đồng giới với nhiều bạn tình hoặc tiếp xúc với gái mại dâm.
Sử dụng lại kim tiêm và ống tiêm: Tái sử dụng kim và ống tiêm nhiều lần trong môi trường chăm sóc sức khỏe hoặc giữa những người tiêm chích ma túy cũng có thể lây truyền virus.
Lây nhiễm từ máu nhiễm bệnh: Một số quá trình y tế, phẫu thuật, nha khoa, hình xăm hoặc sử dụng dao cạo và các vật tương tự bị nhiễm máu nhiễm bệnh cũng là một cách lây truyền virus viêm gan B.
GIẢI PHÁP PHÒNG BỆNH VIÊM GAN SIÊU VI B
Bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn cũng cho biết, biện pháp phòng ngừa chủ yếu và hiệu quả nhất là tiêm phòng vaccin viêm gan B. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo cần tiêm liều vaccin đầu tiên trong vòng 24 giờ đầu sau sinh và các mũi tiếp theo lúc trẻ 2, 3 và 4 tháng. Tiêm vaccin giúp tạo ra kháng thể bảo vệ ở hơn 95% trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh niên. Vaccin có hiệu quả bảo vệ cao, kéo dài ít nhất 20 năm và có thể là suốt đời.
Tất cả mọi người chưa có kháng thể kháng virus HBV nên tiêm phòng vaccin càng sớm càng tốt, nhất là người đang sống ở các nước có tỉ lệ lưu hành HBV cao như Việt Nam. Ưu tiên những đối tượng sau:
- Người thường xuyên truyền máu hoặc các sản phẩm máu, bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo hoặc người được ghép tạng.
- Người đang sống trong các nhà tù.
- Người có tiêm chích ma túy.
- Người thân trong gia đình và hoặc có quan hệ tình dục với người nhiễm HBV mãn tính.
- Những người có nhiều bạn tình.
- Nhân viên y tế, người có thể tiếp xúc trực tiếp với máu và các sản phẩm máu do công việc.
- Khách du lịch chưa hoàn thành liệu trình vaccin viêm gan B nên được cung cấp vaccin trước khi đến các khu vực có tỉ lệ lưu hành HBV cao.
Trên đây là những chia sẻ về bệnh viêm gan siêu vi b từ được các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc.