Có nhiều nguyên nhân gây ra sa sút trí tuệ, trong đó mạch máu não cũng là một nguyên nhân gây nên tình trạng này. Do các triệu chứng của bệnh đa dạng nên thường dễ bị nhầm với các loại chứng mất trí khác.
Triệu chứng của bệnh khá đa dạng
Contents
Sa sút trí tuệ do mạch máu não là bệnh gì?
Sa sút trí tuệ do mạch máu não (tên tiếng Anh là Vascular Dementia) là một thuật ngữ chung dùng để diễn tả những vấn đề trong lý luận, lên kế hoạch, đánh giá, ghi nhớ và các quá trình suy nghĩ khác gây ra bởi các tổn thương não do giảm tưới máu lên não.
Bạn có thể bị sa sút trí tuệ do mạch máu não sau khi đột quỵ gây tắc mạch máu não, nhưng đột quỵ không phải lúc nào cũng gây ra sa sút trí tuệ do mạch máu não. Đột quỵ có ảnh hưởng đến suy nghĩ và lý luận của bạn hay không còn phụ thuộc vào độ nặng và vị trí của đột quỵ. Sa sút trí tuệ do mạch máu não cũng có thể là hậu quả của các tình trạng tổn thương mạch máu và giảm tuần hoàn máu, giảm nồng độ oxy trong máu và dinh dưỡng cho não.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ – bao gồm cao huyết áp, cholesterol cao và hút thuốc lá – cũng làm tăng nguy cơ chứng mất trí mạch máu. Theo dõi các yếu tố này có thể làm giảm nguy cơ mắc phải bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh sa sút trí tuệ do mạch máu não là do đâu?
Thông thường, các yếu tố nguy cơ của chứng sa sút trí tuệ do mạch máu não cũng tương tự như đối với bệnh tim mạch và đột quỵ. Các yếu tố nguy cơ được bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chỉ ra bao gồm:
- Độ tuổi
- Có tiền sử bị đột quỵ hay đột quỵ nhẹ
- Xơ vữa động mạch
- Cholesterol cao
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đường
- Hút thuốc
- Béo phì
- Rung nhĩ
Triệu chứng thường gặp của bệnh sa sút trí tuệ do mạch máu não là gì?
Triệu chứng của bệnh khá đa dạng, tùy thuộc vào phần não bị giảm lưu lượng máu. Các triệu chứng thường trùng với các loại chứng mất trí khác, đặc biệt là bệnh Alzheimer.
Các triệu chứng của bệnh có thể rõ ràng nhất khi xuất hiện đột ngột sau một cơn đột quỵ. Khi đó, các thay đổi trong khả năng suy nghĩ và lý luận của bạn dường như rõ ràng là liên quan đến đột quỵ, tình trạng này đôi lúc được gọi là chứng mất trí sau đột quỵ.
Một dạng đặc trưng khác mà bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn muốn nhắc tới đó là các triệu chứng sa sút trí tuệ do mạch máu não đôi lúc xảy ra sau một loạt các cơn đột quỵ hay đột quỵ nhẹ dạng này, các suy giảm trong các quá trình suy nghĩ xảy ra khá rõ ràng so với mức chức năng trước đó, không giống với sự suy giảm chậm rãi và ổn định thường xảy ra trong bệnh Alzheimer.
Nhưng sa sút trí tuệ do mạch máu não cũng có thể tiến triển rất từ từ, giống như bệnh Alzheimer. Hơn thế nữa, sa sút trí tuệ do mạch máu não và bệnh Alzheimer thường xảy ra cùng một lúc.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người bị chứng sa sút trí tuệ thường có các thay đổi trong não đặc trưng cho nhiều hơn một loại của chứng mất trí. Đôi lúc các bác sĩ gọi tình trạng đó là sa sút trí tuệ hỗn hợp.
Đào tạo Dược sĩ Cao đẳng chuẩn Bộ y tế
Các triệu chứng của sa sút trí tuệ nội mạch bao gồm:
- Lú lẫn
- Khó khăn trong sự tập trung và chú ý
- Giảm khả năng sắp xếp các ý nghĩ hay các hành động
- Giảm khả năng phân tích tình huống, hình thành một kế hoạch hiệu quả và trao đổi kế hoạch đó với người khác
- Khó khăn để quyết định điều cần làm tiếp theo
- Các vấn đề trong trí nhớ
- Bồn chồn và kích động
- Dáng đi không vững
- Thường xuyên đi tiểu đột ngột hay tiểu không kiểm soát
- Trầm cảm
Sa sút trí tuệ do mạch máu não là hậu quả của việc tổn thương các mạch máu não, giảm khả năng cung cấp lượng dinh dưỡng và oxy phù hợp để não hoạt động một cách hiệu quả.
Có những phương pháp nào điều trị bệnh?
Kiểm soát tình trạng cơ bản và các yếu tố nguy cơ
Kiểm soát các tình trạng cơ bản ảnh hưởng đến sức khỏe tim và mạch máu đôi lúc có thể làm chậm tốc độ chứng sa sút trí tuệ do mạch máu não tiến triển, và cũng có thể phòng ngừa các biến chứng về lâu dài. Tùy vào tình trạng của mỗi cá nhân, bác sĩ có thể kê toa các thuốc để:
- Làm giảm huyết áp
- Làm giảm mức cholesterol máu
- Ngăn ngừa huyết khối và giữ cho mạch máu thông thoáng
- Kiểm soát đường huyết nếu bạn bị đái tháo đường
Thuốc Alzheimer
Chưa có bất kì thuốc đặc hiệu nào được thông qua để dùng điều trị các thay đổi trong việc đánh giá, lên kế hoạch, ghi nhớ và các quá trình tư duy khác gây ra bởi chứng sa sút trí tuệ do mạch máu não. Mặc dù vậy, một số thuốc nhất định đã được FDA thông qua để điều trị các triệu chứng tương tự trong bệnh Alzheimer có thể có ích với người bị sa sút trí tuệ do mạch máu não với mức độ khiêm tốn giống đối với bệnh Alzheimer.