Bệnh nhân mắc bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ thường cho rằng mình là người quan trọng và cần phải được đối xử ưu đãi. Điều đó khiến cho các mối quan hệ xã hội của họ gặp nhiều trở ngại
Hãy theo dõi bài viết này và cùng các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ
Contents
NHỮNG THÔNG TIN CẦN NẮM RÕ VỀ BỆNH RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ
Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder) là một dạng rối loạn tâm thần mà người bệnh có cảm giác tự mãn với tầm quan trọng của chính họ, sự cần thiết sâu sắc được người khác ngưỡng mộ và không có khả năng thấu cảm với người khác. Nhưng đằng sau chiếc mặt nạ tự tin thái quá này là một lòng tự trọng mong manh, dễ bị tổn thương trước những lời chỉ trích nhẹ nhàng nhất.
Nguyên nhân gây bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ
Nguyên nhân gây ra rối loạn nhân cách ái kỷ vẫn chưa được rõ. Cũng như các rối loạn tâm thần khác, nguyên nhân rất phức tạp. Rối loạn nhân cách ái kỷ có thể liên quan tới:
- Mối qua hệ không phù hợp giữa cha mẹ và con cái với sự nuông chiều quá mức hoặc chỉ trích quá nhiều.
- Di truyền hoặc tâm sinh lí- mối liên kết não và hành vi và cách suy nghĩ.
Triệu chứng thường gặp của bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ
Rối loạn nhân cách ái kỷ là một trong các loại rối loạn nhân cách. Rối loạn nhân cách là tình trạng mà người bệnh có những đặc điểm khiến họ cảm thấy và hành xử theo những cách gây phiền toái, giới hạn khả năng của họ trong các mối quan hệ và các khía cạnh khác trong cuộc sống của họ, chẳng hạn như làm việc hay trường học.
Nếu bạn bị rối loạn nhân cách ái kỷ, bạn có thể có khoe khoang hay giả dối. Bạn thường độc thoại. Bạn có thể coi nhẹ hoặc xem thường những người mà bạn thấy là kém cỏi. Khi không được điều trị đặc hiệu, bạn có thể trở nên thiếu kiên nhẫn hoặc tức giận. Bạn có thể đòi hỏi việc “tốt nhất” cho tất cả mọi thứ – ví dụ như chiếc xe tốt nhất, câu lạc bộ thể thao hoặc chăm sóc y tế.
Đồng thời, bạn gặp rắc rối với bất cứ điều gì có thể được coi là những lời chỉ trích. Bạn có thể có cảm giác về sự không an toàn, xấu hổ, dễ bị tổn thương. Để cảm thấy tốt hơn, bạn có thể phản ứng lại bằng cơn thịnh nộ hoặc khinh thường và cố gắng làm giảm giá trị của người khác để làm cho mình xuất sắc hơn. Hoặc bạn có thể cảm thấy chán nản và buồn thảm bởi vì bạn thiếu sự hoàn hảo.
Các chuyên gia sử dụng các tiêu chí trong Hướng dẫn Chẩn đoán và Thống kê rối loạn tâm thần (DSM-5) do Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ công bố để chẩn đoán bệnh tâm thần. Hướng dẫn này cũng được các công ty bảo hiểm sử dụng để thanh toán cho việc điều trị.
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, tiêu chí DSM-5 cho rối loạn nhân cách ái kỷ bao gồm các đặc điểm sau:
- Phóng đại về tầm quan trọng bản thân
- Mong muốn được công nhận là cấp trên thậm chí không có thành tích
- Phóng đại thành tích và tài năng của bạn
- Ảo tưởng về thành công, quyền lực, vẻ đẹp hay người bạn đời hoàn hảo
- Tin rằng bạn là người cao thượng và chỉ có thể được hiểu bởi hoặc kết nối được với những người đặc biệt như nhau
- Đòi hỏi sự ngưỡng mộ hằng định
- Có ý thức về quyền lợi
- Mong đợi những ưu đãi đặc biệt và bằng lòng một cách mù quáng với những mong đợi
- Lợi dụng người khác để có được những gì bạn muốn
- Không có khả năng hoặc không muốn nhận ra nhu cầu và cảm giác của người khác
- Đang ghen tị với người khác và tin rằng những người khác ghen tị với bạn
- Hành động kiêu ngạo
Mặc dù một số đặc điểm của rối loạn nhân cách ái kỷ có thể giống với sự tự tin, nhưng chúng không giống nhau. Rối loạn nhân cách tự kỷ vượt qua biên giới của sự tự tin lành mạnh cho suy nghĩ thái quá của chính mình và đặt mình trên một bục và đánh giá bản thân cao hơn những người khác.
NHỮNG PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG ĐIỀU TRỊ BỆNH RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ
Theo các bác sĩ giảng viên hiện đang giảng dạy lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn, điều trị rối loạn nhân cách ái kỷ tập trung vào liệu pháp liệu pháp tâm lí hoặc trong một số trường hợp có thể phói hợp điều trị bằng cách dùng thuốc.
Liệu pháp tâm lí
Điều trị rối loạn nhân cách ái kỷ được tập trung vào liệu pháp tâm lí. Liệu pháp tâm lí có thể giúp bạn:
- Học cách liên kết tốt hơn với người khác để mối quan hệ của bạn trở nên thân mật, thú vị và bổ ích hơn
- Hiểu được nguyên nhân của cảm xúc và điều gì thúc đẩy bạn cạnh tranh, để không tin tưởng vào người khác, và có thể coi thường bản thân và người khác
Vì tính cách có thể khó thay đổi, liệu pháp có thể mất vài năm. Các khía cạnh thay đổi hướng đến việc giúp bạn chấp nhận trách nhiệm và học cách:
- Chấp nhận và duy trì mối quan hệ cá nhân và hợp tác với đồng nghiệp
- Nhận biết và chấp nhận năng lực thực tế và tiềm năng của bạn để bạn có thể chịu đựng những lời chỉ trích hoặc thất bại
- Tăng khả năng hiểu và điều chỉnh cảm xúc của bạn
- Hiểu và chịu đựng ảnh hưởng của các vấn đề liên quan đến lòng tự trọng của bạn
- Giải phóng mong muốn của bạn cho mục tiêu không thể đạt được và những điều kiện lý tưởng và đạt được sự chấp nhận những gì đạt được
Sử dụng thuốc
Không có thuốc được sử dụng cụ thể để điều trị rối loạn nhân cách ái kỷ. Tuy nhiên, nếu bạn có các triệu chứng trầm cảm, lo lắng hoặc các tình trạng khác, các thuốc như thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu có thể hữu ích.