Cùng Điều Dưỡng SG Xây Dựng Chế Độ Ăn Cho Người Viêm Đại Tràng

Những người bị viêm đại tràng, ngoài việc dùng thuốc thì việc thay đổi chế độ ăn uống cũng sẽ giúp cho đại tràng có cơ hội được nghỉ ngơi nhằm nâng cao khả năng hồi phục.

Thay đổi chế độ ăn uống giúp cho điều trị bệnh viêm đại tràng tiến triển tốt hơn

Bệnh viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là một bệnh tiêu hóa thường gặp, nhất là ở người cao tuổi. Bệnh khởi phát từ một đợt viêm đường tiêu hóa cấp tính do nhiễm khuẩn từ các vi khuẩn hay các ký sinh vật qua ăn uống nhưng không được điều trị triệt để dẫn tới hiện tượng dung nạp thuốc, kháng thuốc. Sau nhiều lần tái phát, bệnh chuyển sang viêm đại tràng mạn tính từng đợt tiến triển. Ngoài ra, viêm đại tràng còn có thể do yếu tố tâm lý thần kinh như xúc động tâm lý, lo lắng, stress… làm ảnh hưởng tới sự điều tiết của hệ thống thần kinh thực vật, gây tăng tiết dịch tiêu hóa làm loét ruột. Bệnh gặp nhiều ở người trung niên và cao tuổi.

Do tác dụng của các nhân tố bệnh khác nhau gây viêm nhiễm niêm mạc, tổn thương thần kinh, rối loạn hệ vi khuẩn ruột làm thay đổi về số lượng chung của từng loại vi khuẩn gây rối loạn quá trình lên men và thối rữa, dẫn đến sự mẫn cảm của cơ thể với hệ vi khuẩn (tăng số lượng kháng thể nội sinh đối với kháng nguyên của ruột). Tất cả những yếu tố trên dẫn tới rối loạn chức năng vận động, tiêu hóa, bài tiết và hấp thu của đường ruột.

Bệnh viêm đại tràng mạn tính có những biểu hiện như rối loạn tiêu hóa, chướng bụng, đau bụng, đầy hơi, phân rối loạn (khi lỏng, khi nát, khi táo), không thoải mái sau khi đại tiện và có cảm giác mót đi nữa…

Nguyên tắc trong xây dựng chế độ ăn cho bệnh nhân viêm đại tràng mạn tính

Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính được các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn xây dựng như sau:

• Bổ sung chất đạm (protein) 1g/kg/ngày, nên dùng các loại thực phẩm như thịt nạc, cá nạc, sữa chua, sữa đậu nành…
• Cần cung cấp năng lượng khoảng 30 – 35 Kcal/kg/ ngày tùy theo từng bệnh nhân.
• Chất béo nên ăn hạn chế không quá 15g/ngày.
• Uống đủ nước, muối khoáng và các vitamin.

Người viêm đại tràng nên tránh một số những thực phẩm ảnh hưởng đến tiêu hóa

Người bệnh viêm đại tràng nên và không nên ăn những loại thực phẩm nào?

Người bệnh viêm đại tràng nên ăn các loại thực phẩm sau đây:

Gạo, khoai tây, cà rốt, thịt nạc, cá, sữa đậu nành, sữa không có lactose, sữa chua. Khi ăn các loại thức ăn tanh như tôm, cua, cá, trứng nên ăn từng ít một và ăn ngay sau khi chế biến. Các loại rau xanh nhiều lá như rau ngót, rau muống, rau cải… nên nhặt phần rau non để ăn. Các loại rau họ cải như bắp cải, củ cải. Các loại quả chín như hồng xiêm, chuối tây, xoài ngọt. Khi bị táo bón nên ăn giảm chất béo, tăng chất xơ (đặc biệt là dưới dạng hòa tan như pectin, inulin…). Khi bị tiêu chảy nên tránh hẳn chất xơ dạng không tan như cellulose để thành ruột khỏi bị cọ xát.

Những loại thực phẩm người bị viêm đại tràng không nên ăn bao gồm:

Trứng, sữa có đường lactose, nem rán, thịt mỡ, đậu đen, hành sống, dưa cà muối, rượu bia, cà phê, nước ngọt có ga vì các loại thực phẩm này gây đầy hơi, chướng bụng. Các chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng cũng khuyên người bệnh không nên ăn các thực phẩm có nhiều đường lactose như sữa bò, nhiều đường như mật ong, nhiều sorbitol (có trong một số bánh kẹo ngọt) nhằm chống tiêu chảy vì bệnh nhân có biểu hiện kém hấp thu các loại đường này do đó ăn sẽ gây chướng bụng, đầy hơi và tiêu chảy. Tránh dùng những thức ăn cứng như rau sống, ngô hạt, măng… sẽ gây ảnh hưởng xấu đến vết loét. Khi chế biến thức ăn nên hấp hoặc luộc, hạn chế các món xào rán nhiều dầu mỡ và các món sốt. Không nên ăn các loại thức ăn chế biến sẵn. Không uống rượu bia, cà phê, không hút thuốc lá.

Người bệnh viêm đại tràng cần thay đổi lối sống như thế nào để cải thiện bệnh?

Cùng với thay đổi chế độ ăn uống, những thay đổi lối sống có thể giúp cải thiện viêm loét đại tràng mạn tính như:

• Tránh căng thẳng (stress): Stress làm kích hoạt hoặc trầm trọng thêm các triệu chứng viêm loét đại tràng mạn tính, vì vậy cần giảm stress càng nhiều càng tốt. Một số cách hiệu quả để giảm stress bao gồm tập thể dục, thư giãn và tập hít thở thường xuyên.
• Tập thể dục là một giải pháp ưu tiên hàng đầu của một sức khỏe tổng thể tốt, vì vậy không có gì đáng ngạc nhiên khi tập thể dục có thể giúp cải thiện viêm loét đại tràng mạn tính. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng, là bệnh lý gặp tỷ lệ cao hơn ở bệnh nhân viêm loét đại tràng mạn tính, giúp cải thiện tâm trạng ở bệnh nhân bệnh viêm loét đại tràng mạn tính, chống trầm cảm. Loại hình tập thể dục tốt nhất cho viêm loét đại tràng mạn tính như nhảy múa, leo cầu thang, đi dạo, bơi lội, đạp xe, yoga,… Về cơ bản, tất cả các hình thức tập thể dục đều phù hợp với bệnh nhân viêm loét đại tràng mạn tính, trừ khi bạn vừa trải qua một cuộc giải phẫu, trong trường hợp đó một số bài tập không nên thực hiện.