Bệnh thận đa nang là một rối loạn trong đó cụm u nang phát triển chủ yếu trong thận. Việc sớm phát hiện bệnh là cực kỳ cần thiết và quan trọng trong việc điều trị bệnh về sau
Chúng ta hãy cùng các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh thận đa nang qua bài viết sau đây!
Contents
NGUYÊN NHÂN DẪN TỚI BỆNH THẬN ĐA NANG
U nang không phải là ung thư (lành tính), túi tròn có chứa dịch như nước. Khác nhau về kích thước và khi tích lũy nhiều dịch có thể phát triển rất lớn. Một quả thận có chứa nhiều u nang có thể cân nặng khoảng 30 kg.
Bất thường gen gây ra bệnh thận đa nang, những khuyết tật di truyền có nghĩa bệnh chạy trong gia đình. Có hai loại bệnh thận đa nang, gây ra do sai sót di truyền khác nhau:
- Nhiễm sắc thể thường chi phối bệnh thận đa nang (ADPKD). Dấu hiệu và triệu chứng của ADPKD thường phát triển trong độ tuổi từ 30 và 40.
- Gen lặn trên nhiễm sắc thể thường chi phối bệnh thận đa nang (ARPKD). Kiểu này là ít phổ biến hơn ADPKD. Các dấu hiệu và triệu chứng thường xuất hiện ngay sau khi sinh.
Các nhà nghiên cứu cho đến nay đã xác định được hai gen có liên quan với ADPKD và một liên kết với ARPKD.
Trong một tỷ lệ nhỏ hơn trường hợp không có tiền sử gia đình, ADPKD là kết quả từ một đột biến gen tự phát.
CÁC TRIỆU CHỨNG VÀ BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH THẬN ĐA NANG
Các triệu chứng
Các triệu chứng thường gặp của bệnh có thể kể đến như:
- Tăng huyết áp.
- Đau sau lưng hay bên hông có liên quan đến thận to.
- Nhức đầu.
- Tăng kích thước của bụng.
- Máu trong nước tiểu.
- Thường xuyên đi tiểu.
- Sỏi thận.
- Suy thận.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng thận.
Những người có bệnh thận đa nang không phải là không phổ biến, trong nhiều năm không phát triển các dấu hiệu hoặc triệu chứng và không biết có bệnh.
Nếu trải nghiệm một số các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thận đa nang, trong đó bao gồm huyết áp cao, sự gia tăng kích thước của bụng, máu trong nước tiểu hoặc đau hông, hoặc sỏi thận, gặp bác sĩ để xác định những gì có thể thể gây ra chúng. Nếu có mức độ tương đối gần – cha mẹ, anh chị em ruột hoặc con bị bệnh thận đa nang, gặp bác sĩ để thảo luận về những ưu và khuyết điểm của sàng lọc cho rối loạn này.
Các biến chứng
Theo bsc sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, có rất nhiều biến chứng liên quan đến bệnh thận đa nang bao gồm:
- Tăng huyết áp: Tăng huyết áp là một biến chứng thường gặp của bệnh thận đa nang. Nếu không điều trị, huyết áp cao có thể gây thiệt hại thêm cho thận và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
- Mất chức năng thận: Mất chức năng thận tiến triển là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh thận đa nang.
- Bệnh thận đa nang gây cho thận dần dần mất khả năng loại bỏ chất thải từ máu và duy trì sự cân bằng dịch và điện giải của cơ thể. Khi u nang lớn, gây tăng áp lực và thúc đẩy sẹo, các khu vực bình thường không bị ảnh hưởng của thận.
- Biến chứng khi mang thai: Mang thai là thành công đối với hầu hết phụ nữ bị bệnh thận đa nang.
- Tăng trưởng các u nang trong gan: Các khả năng phát triển u nang gan ở người bị bệnh thận đa nang tăng theo tuổi.
- Phát triển chứng phình động mạch trong não: Phình động mạch trong não có thể gây xuất huyết nếu nó bị vỡ. Những người bị bệnh thận đa nang có nguy cơ cao hơn chứng phình động mạch, đặc biệt là những người xảy ra trước tuổi 50.
- Vấn đề đại tràng: Thoát vị và túi hoặc túi trong thành đại tràng có thể phát triển ở những người bị bệnh thận đa nang.
- Đau mãn tính: Đau là một triệu chứng phổ biến ở những người có bệnh thận đa nang. Nó thường xảy ra ở phía sau lưng hay bên. Cơn đau cũng có thể kết hợp với nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc sỏi thận.
KIỂM TRA VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH THẬN ĐA NANG
Một số phương pháp chẩn đoán có sẵn để phát hiện kích thước và số lượng các u nang cũng như để đánh giá số lượng mô thận khỏe mạnh.
Siêu âm kiểm tra: Trong phương pháp chẩn đoán này, thiết bị đầu dò được đặt trên cơ thể. Nó phát ra sóng âm không nghe được phản xạ trở lại bộ chuyển đổi. Một máy tính chuyển sóng âm thành hình ảnh của thận.
Vi tính cắt lớp (CT scan): Nằm trên bàn di động, sẽ được dẫn vào một thiết bị có X quang qua cơ thể. Bác sĩ có thể nhìn thấy hình ảnh của thận.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Từ trường và sóng vô tuyến tạo ra hình ảnh ngang qua điểm của thận.
Thử nghiệm di truyền: Phân tích liên kết gene liên quan đến việc xét nghiệm máu đặc biệt cho bản thân và cho ít nhất ba thành viên gia đình những người được biết đến hoặc có hoặc không có bệnh thận đa nang.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH THẬN ĐA NANG
Kiểm soát huyết áp: Kiểm soát huyết áp cao có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh và chậm hư hại thêm thận. Kết hợp natri thấp, chế độ ăn uống ít chất béo, chất đạm và calorie vừa phải với loại bỏ hút thuốc lá, tăng cường tập thể dục và giảm căng thẳng có thể giúp kiểm soát huyết áp cao. Thuốc được gọi là các chất ức chế men chuyển (ACE) có thể được sử dụng để kiểm soát huyết áp cao ở những người bị bệnh thận đa nang, mặc dù nhiều hơn một loại thuốc có thể cần thiết để kiểm soát tốt huyết áp.
Kiểm soát những cơn đau: Đau mãn tính, thường nằm ở phía sau hoặc bên cạnh, là một triệu chứng phổ biến của bệnh thận đa nang. Thông thường, các cơn đau nhẹ và có thể kiểm soát nó với thuốc có chứa acetaminophen.
Các biến chứng của u nang: Hiếm khi, u nang thận gây đau nặng, cản trở các cơ quan khác hoặc các mạch máu, có thể cần phải trải qua phẫu thuật để lấy dịch từ các u nang.
Nhiễm trùng bàng quang hoặc thận: Điều trị các bệnh nhiễm trùng với kháng sinh là cần thiết để ngăn chặn tổn thương thận.
Máu trong nước tiểu: Cần uống nhiều nước ngay sau khi nhận thấy có máu trong nước tiểu, để pha loãng nước tiểu. Pha loãng có thể giúp ngăn ngừa cục máu đông hình thành tắc nghẽn đường tiểu.
U nang gan: Quản lý nang gan bao gồm liệu pháp thay thế hormone. Các tùy chọn khác trong trường hợp hiếm bao gồm hút dịch u nang có triệu chứng nếu không quá nhiều, cắt bỏ một phần của gan hoặc thậm chí ghép gan.
Phình mạch: Nếu có bệnh thận đa nang và gia đình có tiền sử vỡ phình mạch nội sọ, bác sĩ có thể khuyên nên kiểm tra thường xuyên phình mạch máu.
BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG BỆNH THẬN ĐA NANG
Nếu có bệnh thận đa nang và đang tính chuyện có con, một cố vấn di truyền có thể giúp đánh giá nguy cơ truyền bệnh cho con.
Giữ cho thận càng khỏe mạnh càng tốt có thể giúp ngăn ngừa một số các biến chứng của bệnh này. Theo bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn, một trong những cách quan trọng nhất có thể bảo vệ thận bằng cách quản lý huyết áp.
Dưới đây là một số lời khuyên để giữ cho huyết áp được kiểm soát:
- Dùng tất cả các loại thuốc huyết áp được chỉ định theo hướng dẫn.
- Ăn ít muối, ít chất béo, chế độ ăn uống có chứa nhiều trái cây, rau và ngũ cốc.
- Duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Hãy hỏi bác sĩ những gì là trọng lượng đúng.
- Bỏ hút thuốc lá, nếu hút thuốc.
- Cố gắng để quản lý mức độ căng thẳng.
Ngoài ra, bạn cũng cần tham gia vào tập thể dục thường xuyên. Mục tiêu ít nhất 30 phút hoạt động thể chất vừa phải hầu hết các ngày trong tuần.