Bác sĩ Trường Dược Sài Gòn chia sẻ về bệnh lao ruột

Lao ruột là bệnh lao xảy ra ngoài phổi do trực khuẩn lao gây nên. Đây là bệnh lý ít gặp nhưng rất nguy hiểm vì khó chẩn đoán, điều trị và tỷ lệ biến chứng rất lớn.

Bệnh lao ruột
Bệnh lao ruột

THÔNG TIN TỔNG QUÁT VỀ BỆNH LAO RUỘT

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh lao ruột có thể xảy ra do nguyên nhân nguyên phát và thứ phát.

Lao ruột nguyên phá là loại bệnh lao ít gặp, xảy ra khi vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêu hoá và khu trú ở ngay ruột, sau đó vi khuẩn lao mới xâm nhập sang các cơ quan khác. Vi khuẩn xâm nhập trực tiếp qua đường ăn uống, chủ yếu do dùng sữa bò tươi và các chế phẩm từ sữa có trực khuẩn lao bò, sử dụng thức ăn và nước uống có nhiễm trực khuẩn lao.

Lao ruột thứ phát là lao ruột thường gặp sau khi bệnh nhân bị lao phổi, lao thực quản, lao họng hầu hoặc lao màng bụng.

Triệu chứng thường gặp

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, bệnh lao ruột thường xảy ra âm thầm, dấu hiệu bệnh lao ruột thường không đặc hiệu do đó người bệnh thường không đến khám ở giai đoạn đầu. Các dấu hiệu bệnh lao ruột thường là biểu hiện bệnh lý đường tiêu hóa như:

  • Buồn nôn, đau bụng toàn bộ hay khu trú, thường đau nhiều hơn ở hố chậu phải.
  • Đường ruột bị tắc nghẽn do hẹp gây nên xảy ra tình trạng đau quặn bụng với chứng sôi bụng.
  • Rối loạn đại tiện thường là bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài, có thể kèm theo phân có máu, đôi khi xảy ra tình trạng bị táo bón hoặc xen lẫn tiêu chảy và táo bón. Triệu chứng tiêu chảy xuất hiện nhiều hơn nếu bệnh nhân bị loét.
  • Đầy hơi và hơi sôi bụng thường khu trú ở vùng hố chậu phải.
  • Ngoài ra còn có một số triệu chứng như sụt cân, đổ mồ hôi đêm, sốt, suy nhược, …

Lao ruột, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời có thể gây các biến chứng như tắc ruột, có khối u giống u đại tràng, thủng ruột, viêm phúc mạc, xuất huyết tiêu hóa nặng và hội chứng kém hấp thu dẫn đến suy kiệt và tử vong. Khi có các triệu chứng bất thường nghi ngờ bệnh lao ruột, bệnh nhân cần đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế để được các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.

Đối tượng nguy cơ mắc bệnh

Bệnh lao ruột có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào trong mọi lứa tuổi. Tuy nhiên bệnh thường xuất hiện phổ biến ở người trong độ tuổi lao động, nhất là từ 30 – 55 tuổi.

Đối tượng nguy cơ mắc bệnh lao ruột bao gồm:

  • Người bị nhiễm HIV/AIDS thường rất dễ mắc bệnh lao ruột.
  • Bệnh nhân đái tháo đường.
  • Người có trọng lượng cơ thể thấp.
  • Bệnh nhân bị ung thư đầu cổ, bệnh bạch cầu hoặc bệnh Hodgkin.
  • Các bệnh nhân đang điều trị bệnh bằng corticosteroid hoặc một số loại thuốc để điều trị các bệnh tự miễn, viêm mạch như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus gây ức chế hệ miễn dịch.
  • Người đang làm việc trong môi trường có chứa bụi silic.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo nhân lực ngành Y Dược trình độ chuyên sâu
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo nhân lực ngành Y Dược trình độ chuyên sâu

PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH LAO RUỘT

Chẩn đoán bệnh

Xét nghiệm máu: bạch cầu lympho tăng cao, tốc độ lắng máu tăng, bệnh nhân bị thiếu máu là dấu hiệu phổ biến để chẩn đoán bệnh nhân bị bệnh lao.

Sử dụng Kỹ thuật Hình ảnh Y học chụp X-quang bụng: sử dụng thuốc cản quang barium, chụp khung đại tràng có cản quang, thấy các hình ảnh đại tràng có hình không đều (chỗ to, chỗ nhỏ), vùng hồi – manh – đại tràng ngấm thuốc không đều hoặc có hình đọng thuốc nhỏ, các ổ loét ở ruột non có các hình đọng thuốc, cố định, tròn hoặc hình bầu dục, hình ruột non biến dạng chỗ to, nhỏ (hình ống đàn), thụt tháo bằng barium và uống barium.

Chụp mạch lympho bằng X-quang nhằm kiểm tra các mạch hệ thống bạch huyết sau khi tiêm một chất đục để tiến hành chụp X-quang.

Chụp Gallium citrate giúp phát hiện các trường hợp viêm như viêm thanh mạc và viêm phúc mạc.

Nội soi bằng ống mềm giúp bác sĩ quan sát được triệu chứng thực thể bao gồm các hạt lao như những hạt kê màu trắng rải rác trên niêm mạc, những ổ loét nông, bờ mỏng, màu tím bầm, có thể có chảy máu ở bờ hoặc đáy ổ loét hoặc một khối u, mặt không đều, thâm nhiễm hết vùng manh tràng.

Điều trị bệnh 

Bệnh lao ruột có thể điều trị bằng nội khoa và ngoại khoa. Điều trị nội khoa bằng thuốc theo chỉ định kết hợp chế độ ăn uống hợp lý: ăn đủ chất, nhất là đạm, vitamin, không nên ăn nhiều thức ăn dạng bột. Phẫu thuật được chỉ định trong trường hợp có biến chứng (hơn 80% trường hợp phải can thiệp bằng phẫu thuật).