Dược sĩ Sài Gòn hướng dẫn sử dụng thuốc Colchicine đúng cách

Thuốc Colchicine được sử dụng để ngăn chặn hoặc điều trị cơn gút cấp tính. Thông thường các triệu chứng bệnh gút phát triển đột ngột và chỉ liên quan đến một hoặc một vài khớp

TÌM HIỂU BỆNH GOUT LÀ GÌ?

Bệnh gout còn có tên khác là thống phong – vốn được mệnh danh là căn bệnh của vua chúa, của nhà giàu. Sở dĩ được gọi như thế bởi nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này là do chế độ ăn uống nhiều thịt ít rau mà ra.

Nhưng ngày nay, khi mà gánh nặng cơm áo không còn như xưa thì số người bị bệnh lại tăng lên một cách đáng báo động. Hãy cùng tìm hiểu sơ lược về căn bệnh này để từ đó lựa chọn được phương pháp chữa trị phù hợp nhất nhé.

Đây là một dạng viêm khớp được hình thành do sự gia tăng của axit uric trong máu khiến cho các tinh thể urat lắng đọng nhiều hơn trong khớp xương, tạo ra các hạt tophi. Tại Việt Nam, có hàng triệu người ngày ngày đang phải đối mặt với các cơn đau gút ở mức độ khác nhau.

Colchicine thực tế không phải thuốc giảm đau nhưng nó lại khá hiệu quả trong việc giảm sự tiếp xúc va chạm của tinh thể urat vào màng khớp.

Giống như NSAID, thuốc viên colchicine cần được sử dụng càng gần thời gian diễn ra cơn đau càng tốt, tối đa là 24h sau cuộc tấn công gút, nếu không hầu như chúng sẽ vô tác dụng.

THUỐC COLCHICINE CÓ TÁC DỤNG NHƯ THẾ NÀO TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH?

Những tác dụng cần biết của thuốc như sau:

Tác dụng chống bệnh gút

Làm giảm sự di chuyển của các bạch cầu, ức chế thực bào các vi tinh thể urat và do đó làm ngừng sự tạo thành acid lactic, giữ cho pH tại chỗ được bình thường vì pH là yếu tố tạo điều kiện cho các tinh thể monosodium urat kết tủa tại các mô ở khớp.

Tác dụng chống viêm không đặc hiệu

Colchicine làm giảm sự di chuyển của các bạch cầu, ức chế ứng động hóa học, chuyển hóa và chức năng của bạch cầu đa nhân nên làm giảm các phản ứng viêm.

Tác dụng chống phân bào

Colchicine ức chế giai đoạn giữa (metaphase) và giai đoạn sau (anaphase) của quá trình phân chia tế bào do tác động lên thoi và lên sự biến đổi gel – sol. Sự biến đổi thể gel và thể sol ở các tế bào đang không phân chia cũng bị ức chế.

Các tác dụng khác

Làm tăng sức bền mao mạch, kích thích tuyến vỏ thượng thận, phân huỷ tế bào lympho, ức chế phó giao cảm, kích thích giao cảm, chống ngứa, gây ỉa chảy, ức chế invitro khả năng ngưng tập và kết dính tiểu cầu.

DƯỢC SĨ HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG THUỐC COLCHICINE

Giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn hướng dẫn liều dùng thuốc như sau:

Liều dùng thuốc colchicin cho người lớn

• Liều dùng thông thường cho người lớn bị gút cấp tính:

Đường uống:

+ Liều khởi đầu: 1,2mg uống khi có các dấu hiệu đầu tiên của cơn đau cấp tính và 0,6 mg một giờ sau đó.

+ Liều tối đa: 1,8 mg, uống cách nhau khoảng một giờ.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế CYP450 3A4 mạnh: 0,6mg dùng đường uống rồi thêm 0,3 mg một giờ sau đó. Liều lặp lại sau ít nhất 3 ngày.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế CYP450 3A4 vừa phải: 1,2mg dùng đường uống chỉ một liều duy nhất. Liều lặp lại sau ít nhất 3 ngày.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế P-glycoprotein: 0,6mg uống một liều duy nhất. Liều lặp lại sau ít nhất 3 ngày.

• Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh sốt Địa Trung Hải gia đình:

1,2 mg đến 2,4 mg uống hàng ngày, dùng trong 1 lần hoặc chia 2 lần.

+ Liều lượng phải được tăng lên khi cần thiết để kiểm soát bệnh và tăng thêm 0,3 mg/ ngày cho đến liều dùng tối đa khuyến cáo hàng ngày. Nếu tác dụng phụ tăng, liều dùng nên được giảm đi 0,3mg/ ngày.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế CYP450 3A4 mạnh: 0,6mg dùng đường uống hàng ngày, có thể được uống 0,3 mg hai lần một ngày.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế CYP450 3A4 vừa phải: 1,2mg uống hàng ngày, có thể được uống 0,6 mg hai lần một ngày.

+ Liều dùng đồng thời với các thuốc ức chế P-glycoprotein: 0,6mg uống hàng ngày, có thể được uống 0,3mg hai lần một ngày.

Liều dùng thuốc colchicin cho trẻ em

Đường uống:

• 4-6 tuổi: 0,3-1,8mg mỗi ngày, dùng trong 1 lần hoặc chia làm 2 lần.
• 6-12 tuổi: 0,9-1,8mg mỗi ngày, dùng trong 1 lần hoặc chia làm 2 lần.
• Hơn 12 tuổi: 1,2-2,4mg mỗi ngày, dùng trong 1 lần hoặc chia làm 2 lần.

Liều lượng phải được tăng lên khi cần thiết để kiểm soát bệnh và tăng thêm 0,3mg/ ngày cho đến liều dùng tối đa khuyến cáo hàng ngày. Nếu tác dụng phụ tăng, liều dùng nên được giảm đi 0,3 mg/ ngày.
Hàm lượng và các dạng thuốc Colchicine.

Colchicine có những dạng và hàm lượng sau:

• Viên nén colchicin 1mg, 0,25mg; 0,5mg; 0,6mg.
• Thuốc tiêm tĩnh mạch.

NHỮNG LƯU Ý KHI DÙNG THUỐC COLCHICINE

Khi quyết định sử dụng một loại thuốc, phải cân nhắc giữa nguy cơ và lợi ích của việc dùng thuốc. Bạn và bác sĩ sẽ cân nhắc quyết định này.

Thuốc chỉ định đối với những trường hợp nào?

Đợt cấp của bệnh Gout : Colchicine là thuốc được lựa chọn dùng để làm giảm đau trong các đợt gút cấp. Ngoài ra, việc đáp ứng điều trị với Colchicine còn là tiêu chuẩn để chẩn đoán xác định bệnh

Đề phòng xuất hiện cơn cấp ở bệnh nhân Gout mãn tính trong giai đoạn đầu điều trị với Allopurinol hay các thuốc tăng đào thải acid uric. Việc sử dụng các thuốc giảm acid uric huyết chỉ được bắt đầu sau khi điều trị khỏi đợt Gout cấp ít nhất là 15 ngày và phối hợp với Colchicine liều 1mg/ngày trong thời gian từ 1 đến 6 tháng.

Trị liệu dài ngày ở bệnh nhân bị xơ hoá đường mật nguyên phát (Colchicine có tác dụng tốt làm giảm tỷ lệ tử vong) và bệnh nhân bị xơ gan.

Viêm khớp trong sarcoidose, viêm khớp kèm thêm nốt u hồng ban, viêm sụn khớp cấp có canxi hoá.

Chống chỉ định với những đối tượng nào?

Thuốc Colchicine chống chỉ định với những trường hợp sau:

• Suy gan nặng, suy thận nặng.
• Phụ nữ có thai.

Đặc biệt là bệnh nhân có nguy cơ bị Glocom góc hẹp, bị bí đái.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc Colchicine là gì?

• Khi sử dụng thuốc có thể bị ứng

Nếu có dị ứng khi sử dụng thuốc. hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn đã từng có bất kỳ phản ứng bất thường hoặc dị ứng với các loại thuốc trong nhóm này hoặc bất kỳ loại thuốc khác.

• Đối với trẻ em

Nghiên cứu thích hợp vẫn chưa được thực hiện dựa trên các mối liên hệ giữa tuổi với tác dụng của colchicine ở trẻ em bị bệnh gout. Tuy nhiên, an toàn và hiệu quả của colchicine chưa được chứng minh ở trẻ em dưới 4 tuổi.

• Đối với bệnh nhân là người cao tuổi

Nghiên cứu thích hợp thực hiện cho đến nay vẫn chưa chứng minh được hiệu quả của colchicine bị hạn chế ở người cao tuổi. Tuy nhiên, bệnh nhân lớn tuổi có nhiều khả năng có vấn đề về thận hoặc gan liên quan đến tuổi mà có thể yêu cầu sử dụng thận trọng và hiệu chỉnh liều khi dùng colchicine.

Tương tác thuốc Colchicine như thế nào?

Nguy cơ ngộ độc Colchicine tăng khi dùng kèm với các thuốc ức chế Cytochrom P450 3A4 hoặc P- glycoprotein như các thuốc chống nấm nhóm azol, thuốc chẹn kênh Calci, kháng sinh nhóm Macrolid.

Colchicine làm giảm hấp thu vitamin B12 do tác động độc đối với niêm mạc ruột non. Sự hấp thu này có thể được phục hồi.

• Ưu điểm

+ Giảm đau nhanh, mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh do giảm đau thần kinh cảm giác.

• Nhược điểm

+ Nhiều tác dụng phụ đặc biệt lên thận, khiến tình trạng bệnh gút ngày càng nặng hơn.

+ Không tăng thải trừ hàm lượng acid uric trong máu qua thận, do đó vẫn có sự ứ đọng acid uric trong cơ thể và tiến triển bệnh gút vẫn tái phát.

Sử dụng cho phụ nữ có thai & đang cho con bú

• Thời kỳ mang thai: Tránh dùng Colchicine cho người mang thai.
• Thời kỳ cho con bú: Colchicine được đào thải qua sữa mẹ. Người ta chưa thấy trẻ bị ngộ độc qua đường sữa nhưng người mẹ có thể tránh làm nồng độ thuốc cao trong sữa bằng cách uống thuốc vào buổi tối trước khi ngủ và cho con bú sau 8 giờ.

Khuyến cáo khi sử dụng thuốc Colchicine

• Không dùng thuốc quá hạn ghi trên hộp, hoặc khi có nghi ngờ về chất lượng của thuốc như : viên bị ướt, bị biến màu.
• Hãy báo ngay cho bác sĩ những tác dụng không mong muốn mà bạn gặp phải khi dùng thuốc.

Nếu cần biết thêm thông tin, xin hãy hỏi ý kiến của Bác sĩ hoặc Dược sĩ.

Trình bày và bảo quản thuốc Colchicine

• Dạng thuốc và hàm lượng: Viên nén: 0,25 mg, 0,5 mg, 0,6 mg, 1 mg.
• Dung dịch tiêm tĩnh mạch 500 microgam/ml.
• Để thuốc nơi khô, thoáng, tránh ánh sáng.
• Hạn dùng : 24 tháng kể từ ngày sản xuất

Trên đây là những thông tin về thuốc Colchicine mà các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đã tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc. Tuy nhiên cũng cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.