Dược sĩ Sài Gòn chia sẻ những điều cần biết khi dùng thuốc chữa mất ngủ

Khi bị mất ngủ, người bệnh thường tự tìm mua thuốc để uống với mục đích cải thiện triệu chứng mất ngủ thay vì đi khám và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Vậy khi dùng thuốc như vậy có ảnh hưởng gì?

GIẤC NGỦ QUAN TRỌNG ĐẾN SỨC KHỎE CON NGƯỜI NHƯ NÀO?

Như chúng đã biết, mất ngủ là một căn bệnh không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Giấc ngủ rất quan trọng đến sức khỏe, thể chất mà còn cả tinh thần và tình cảm của bạn.Những kinh nghiệm sau sẽ giúp cho bạn có được một giấc ngủ ngon.

Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng với sức khỏe của con người, giúp cơ thể nghỉ ngơi và phục hồi năng lượng sau một ngày hoạt động.

Bệnh mất ngủ có thể gặp ở mọi độ tuổi. Nếu bị mất ngủ ở tuổi càng nhỏ thì có thể bị ảnh hưởng kéo dài đến sau này, nhất là khi về già, mất ngủ còn gây nhiều tác hại trầm trọng hơn. Mất ngủ phải làm sao khi mà mất ngủ trong thời gian dài gây ra những bệnh lý phức tạp và điều trị khó khăn hơn, ví dụ như các bệnh về tim mạch hoặc tâm thần, trầm cảm.

Thực tế, nếu người bệnh chủ động thăm khám và tìm hiểu tốt về giấc ngủ sẽ phòng ngừa bệnh mất ngủ tốt hơn, từ đó sử dụng thuốc sẽ thận trọng và hiệu quả hơn.

ĐIỀU TRỊ BỆNH MẤT NGỦ BẰNG TÂY Y VÀ ĐÔNG Y

Điều trị bệnh mất ngủ bằng Tây y

Theo các Giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược cho biết những thuốc tây y dùng để điều trị bệnh mất ngủ như sau:

• Thuốc an thần kinh mới

Gồm có các thuốc như Olanzapine, Quetiapine, Amisulpride… Đây là các thuốc có tác dụng gây ngủ mạnh. Nếu sử dụng lâu dài thì sẽ gây béo do người bệnh cảm thấy ăn ngon miệng, do đó ăn nhiều hơn. Thuốc được chỉ định dùng cho trường hợp bị mất ngủ đối với các bệnh chán ăn tâm lý, trầm cảm, lo âu lan tỏa. Lưu ý, mất ngủ uống thuốc gì để tránh bị tăng cân thì khi dùng các thuốc này, bệnh nhân nên kiêng các chất dễ gây tăng cân như chất bột đường, chất ngọt, chất béo, ngoài ra, cần tích cực tập thể dục và vận động cơ thể.

• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng, đa vòng

Gồm có các thuốc như Clomipramine, Mirtazapine… Mất ngủ kéo dài nên uống thuốc gì thì có thể uống thuốc này bởi chúng tác động đúng cơ chế của giấc ngủ là hệ Serotonin trong não. Sử dụng trong thời gian dài không gây ra tình trạng quen thuốc. Tuy nhiên, thuốc lại không có tác dụng ngay lập tức. Thường sau 3 – 4 tuần điều trị, giấc ngủ mới được cải thiện rõ ràng. Ngoài ra, nhóm thuốc này gây ra một số tác dụng phụ như khô miệng, đắng miệng, táo bón, gây bí tiểu ở bệnh nhân có u xơ tiền liệt tuyến. Thuốc thường được chỉ định dùng để điều trị mất ngủ do trầm cảm, lo âu, mất ngủ tiên phát, mất ngủ do đau (chấn thương, ung thư, đau dây thần kinh).

• Uống thuốc gì để tăng tác dụng của thuốc và hạn chế tác dụng phụ, thông thường?

Các bác sĩ sẽ kết hợp hai hoặc ba thuốc khác nhóm, thường gặp nhất là kết hợp ba nhóm thuốc bình thần (Bromazepam) – liều thấp, an thần mới (Olanzapine) và thuốc chống trầm cảm 3 vòng (Clomipramine) – liều trung bình. Sau khoảng 2 tuần điều trị, các bác sĩ sẽ cắt thuốc bình thần. Sau khoảng 4 tuần điều trị, thì cắt tiếp thuốc an thần mới và chỉ duy trì thuốc chống trầm cảm 3 vòng trong thời gian tối thiểu là 36 tháng. Với cách kết hợp như vậy sẽ giúp người bệnh ngủ được ngay (nhờ thuốc bình thần và thuốc an thần mới). Sau khoảng 4 tuần điều trị, lúc thuốc chống trầm cảm 3 vòng có tác dụng thì bỏ hai loại thuốc còn lại.

Chữa bệnh mất ngủ từ Đông y như thế nào?

Bên cạnh chữa bệnh mất ngủ bằng tây y, do tác dụng phụ thường gây ra những bất lợi cho người dùng. Chính vì vậy, các Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khuyên bệnh nhân để có giấc ngủ tự nhiên nên hạn chế lạm dụng thuốc tây, thuốc an thần gây ngủ. Thay vào đó, bạn nên lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên. Những cách trị mất ngủ dân gian này mang lại giấc ngủ thật, thoải mái và không gây tác dụng phụ cho người dùng.

Dưới đây là một số thảo dược chữa bệnh mất ngủ như sau:

• Củ bình vôi

Củ bình vôi là củ của cây Bình vôi, cây thường mọc trên các sườn đồi ở khắp nơi trên cả nước. Tác dụng điều trị mất ngủ của bình vôi đã được nghiên cứu và được sử dụng cho Bộ đội từ kháng chiến chống Pháp để làm thuốc điều trị mất ngủ, chống đau tim. Năm 1961 các nhà khoa học Liên xô đã tiến hành nghiên cứu về củ bình vôi ở nước ta và tìm ra tác dụng an thần, gây ngủ, hạ huyết áp ở cây thuốc này.

Cách dùng củ bình vôi làm thuốc chữa mất ngủ: Ngày dùng 8-10g củ bình vôi, rửa sạch rồi sắc với 500ml nước uống trong ngày.

• Cây lạc tiên giúp an thần

Lạc tiên có vị ngọt nhẹ, tính bình, có tác dụng an thần, thanh tâm, dưỡng can, giải độc, lợi tiểu….. (Đặc biệt, lạc tiên là cây thuốc nam điều trị mất ngủ rất tốt). Cây được dùng trong phạm vi nhân dân. Dân gian thường lấy cây lạc tiên để nấu canh hoặc dùng lạc tiên phơi khô hãm nước uống như chè để điều trị chứng mất ngủ, khó ngủ, hồi hộp.

Ngoài ra lạc tiên còn là vị thuốc trong một số bài thuốc nam điều trị mất ngủ gồm: Lá vông, cây lạc tiên, lá dâu tằm, tâm sen. Đây là bài thuốc nam điều trị chứng mất ngủ hiệu quả và đặc biệt là không hề gây tác dụng phụ như các loại thuốc tây đâu nhé.

• Lá vông nem có tác dụng kích thích ngủ

Là cây thuốc mọc hoang và được trồng ở khắp nơi trong nước ta để làm hàng rào và lây lá ăn, hoặc làm cảnh. Theo y học cổ truyền, lá vông có vị đắng nhạt, hơi chát, tính bình, có tác dụng hoạt huyết, an thần, kích thích ngủ, điều trị huyết áp cao. Y học cổ truyền thường dùng lá vông trong các bài thuốc điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh.

Bài thuốc điều trị mất ngủ từ lá vông và lạc tiên như sau:Cây lạc tiên 50g, lá vông 30g, lá dâu tằm 10g, sắc với 1 lít nước uống trong ngày, đặc biệt là vào buổi tối trước khi đi ngủ, bạn sẽ ngủ rất ngon nhé.

• Hoa tam thất

Hoa tam thất là phần hoa của cây Tam thất bắc, đây là một cây thuốc thuộc quý họ nhân sâm. Toàn bộ củ và hoa tam thất đều được dùng làm thuốc: Củ tam thất bắc có nhiều tác dụng rất tốt cho cơ thể. Hoa tam thất thường dược sao khô rồi chế biến thành một loại trà thảo dược dùng pha uống hàng ngày với nhiều công dụng trong đó có tác dụng điều trị mất ngủ.

Hiện nay Hoa tam thất đang là một trong số những loại thảo dược tốt nhất để điều trị mất ngủ, bạn chỉ cần pha 1 ấm trà Hoa tam thất dùng trong ngày, dùng thường xuyên khoảng 1 tuần thì giấc ngủ của bạn sẽ cải thiện rõ rệt. Rất nhiều bệnh nhân đã điều trị khỏi bệnh mất ngủ chỉ sau 1 tháng dùng Hoa tam thất.

• Tâm sen giúp an thần

Tâm sen là trồi mầm bên trong của hạt sen, tâm sen có màu xanh, đây là vị thuốc thường được dùng rất nhiều trong y học cổ truyền làm thuốc an thần, điều trị mất ngủ, suy nhược cơ thể. Ngày nay tâm sen còn được chế biến thành dạng trà để tiện sử dụng. Để điều trị bệnh mất ngủ ta có thể dùng tâm sen hãm trà uống hàng ngày hoặc dùng bài thuốc gồm 4 vị như ở trên.

• Cây xạ đen ngoài điều trị ung thư còn là vị thuốc nam điều trị mất ngủ

Là cây thuốc nam có tác dụng chính: Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư, xạ đen còn là một cây thuốc nam điều trị bệnh mất ngủ rất tốt.

Cách dùng: Xạ đen 60g thân và lá sắc nước uống hàng ngày.

Các bài thuốc từ thuốc nam có tác dụng tốt cho bệnh mất ngủ nhưng nếu dùng ở dạng nấu, dạng sắc thì có thể làm hao hụt lượng hoạt chất. Khi lựa chọn phương pháp mua cái loại thảo dược khô thì cần kiểm tra kỹ tránh trường hợp mua phải cây trộn lẫn hóa chất hay mua nhầm loại thảo dược khác. Ngoài ra thì việc đun sắc các thuốc cũng tốn nhiều thời gian nên bạn cũng có thể sử dụng các thuốc có nguồn gốc thảo dược thay cho việc tự sử dụng cây thuốc.

BÊN CẠNH DÙNG THUỐC CÓ THỂ KẾT HỢP NHỮNG BIỆN PHÁP HỖ TRỢ NÀO?

Bên cạnh việc dùng thuốc để điều trị bệnh mất ngủ, còn có thể kết hợp các biện pháp hỗ trợ khác như:

• Cần có thời đi ngủ và thức dậy đúng giờ.
• Giữ cho phòng ngủ yên tĩnh, tối và mát mẻ. Sử dụng rèm cửa để giảm ánh sáng, mở nhạc nhẹ nhàng để ngăn tiếng ồn.
• Nên tập thể dục hằng ngày. Tuy nhiên, không tập thể dục trong vòng 3 đến 4 giờ trước khi đi ngủ.
• Tập thể dục hàng ngày giúp ngủ tốt.
• Tạo thói quen thư giãn trước khi đi ngủ như: Tắm vòi sen hoặc bồn tắm ấm, nghe nhạc nhẹ nhàng hoặc uống một tách trà không có chất kích thích.
• Không ăn quá no vào bữa tối, dùng ít chất béo và gia vị kích thích. Cố gắng đại tiện trước khi đi ngủ, không để bụng ậm ạch.
• Vận động nhẹ nhàng, tốt nhất là đi bộ thong thả với đầu óc thư giãn 20-30 phút trước khi đi ngủ.
• Ngâm mình hoặc ngâm chân trong nước nóng ngay trước khi đi ngủ.
• Tạo một phản xạ có điều kiện trước khi lên giường như uống một ly sữa nóng, đọc vài trang báo, nghe một bản nhạc êm dịu… Sau đó lên giường nằm, nhắm mắt.
• Thư giãn cơ thể: Nằm ngửa trên giường, cong người lên, rồi thả lỏng dần từ ngón chân trở lên tới mắt, trán. Làm từ từ. Giữ người cong khoảng 5-10 giây rồi thả lỏng độ 15-20 giây.
• Tập trung tư tưởng: Hình dung có một ngọn lửa như ngọn nến chẳng hạn. Tập trung tư tưởng nghĩ đến ngọn nến đó, không được nghĩ gì khác. Luôn nghĩ là ngọn lửa cháy sáng, ngày càng sáng, sáng mãi. Nghĩ đến ngọn lửa như vậy thần kinh sẽ dịu xuống, và giấc ngủ sẽ tới lúc nào không biết.
• Thở sâu: Hít thở 5 lần, mỗi lần thở tự nhủ: “Ta đang thư giãn, ta đang yên tĩnh, ta đang sắp ngủ, ta đang ngủ”.

Để đạt hiệu quả cao trong điều trị bệnh mất ngủ, bệnh nhân cần tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Ngoài ra nên tập thể dục thể thao thường xuyên để có sức khỏe tốt nhất.