Thận chung động mạch là bệnh tim bẩm sinh hiếm gặp, chiếm khoảng 3% trong tất cả các bệnh tim bẩm sinh, nằm trong nhóm bệnh nối liền bất thường tâm thất và đại động mạch.
Nếu không được điều trị phẫu thuật, hầu hết trẻ sẽ tử vong trong năm đầu sau sanh. Ngày nay, nhờ tiến bộ của y học, việc phát hiện sớm và điều trị phẩu thuật kịp thời, theo dõi chăm sóc tốt sau mổ đã giảm rất nhiều trường hợp tử vong, giúp trẻ có cuốc sống bình thường.
Cùng các Bác sĩ – Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu bệnh thân chung động mạch Takayasu để có những thông tin cần thiết về bệnh, giúp bạn phát hiện cũng như điều trị bệnh một cách hiệu quả.
Contents
- 1 Thân chung động mạch là bệnh gì thưa Bác sĩ?
- 2 Nguyên nhân gây bệnh thân chung động mạch là do đâu?
- 3 Triệu chứng thường gặp của bệnh thân chung động mạch là gì?
- 4 Các biến chứng có thể có của bệnh thân chung động mạch?
- 5 Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh thân chung động mạch?
Thân chung động mạch là bệnh gì thưa Bác sĩ?
Thân chung động mạch là khuyết tật tim hiếm gặp lúc mới sinh (bẩm sinh). Nếu có thân chung động mạch, một ống lớn, thay vì hai ống riêng biệt dẫn ra khỏi tim. Ngoài ra, hai ngăn dưới của tim bị thiếu một phần vách ngăn. Kết quả của thân chung động mạch dẫn tới máu nghèo ôxy (đi đến phổi) và máu giàu oxy nên (đi đến phần còn lại của cơ thể) pha trộn với nhau.
Điều này tạo ra vấn đề tuần hoàn nghiêm trọng. Nếu không chữa trị, thân chung động mạch thường gây tử vong trong năm đầu tiên của cuộc sống. Phẫu thuật để sửa chữa tim và các mạch máu nói chung là thành công, đặc biệt là nếu sửa chữa xảy ra trước khi bé được 2 tháng tuổi.
Nguyên nhân gây bệnh thân chung động mạch là do đâu?
Thân chung động mạch xảy ra trong quá trình phát triển của thai nhi khi tim của bé đang phát triển. Trong hầu hết các trường hợp không tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Tổng quan về cấu trúc và chức năng tim điển hình rất hữu ích trong việc tìm hiểu các khuyết tật của thân chung động mạch.
Tim
Tim bạn có bốn buồng. Các van tim điều khiển dòng máu chảy, mở và đóng để đảm báo máu đi theo một hướng. Bốn buồng tim là:
- Tâm nhĩ phải, nhận máu nghèo oxy từ cơ thể và đưa đến thất phải.
- Tâm thất phải, bơm máu lên động mạch phổi và vào phổi, nơi máu được tái cung cấp oxy.
- Tâm nhĩ trái, nhận máu giàu oxy từ phổi và đưa xuống thất trái.
- Tâm thất trái, bơm máu giàu oxy qua động mạch chủ và đi khắp cơ thể.
Sự phát triển bình thường của tim
Sự hình thành tim của thai nhi là một quá trình phức tạp. Tại một thời điểm nhất định, tấc cả trẻ đều có một thân chung động mạch đi ra khỏi tim. Trong sự phát triển bình thường của tim, mạch máu này sẽ chia đôi thành hai phần. Một phần sẽ trở thành phần dưới của động mạch chủ, được gắn vào tâm thất trái.
Phần khác trở thành phần dưới của động mạch phổi, được gắn vào tâm thất phải. Cũng trong quá trình này, tâm thất phát triển thành hai ngăn cách nhau bởi vách ngăn.
Thân chung động mạch ở trẻ sơ sinh
Ở trẻ sơ sinh có thân chung động mạch, mạch máu lớn không bao giờ hoàn thành chia đôi hai mạch máu riêng. Và thành ngăn hai tâm thất không bao giờ đóng lại hoàn toàn, dẫn đến thông liên thất.
Ngoài khuyết tật chính của thân chung động mạch, van điều khiển lượng máu từ tâm thất sang động mạch thân chùn thường bị khiếm khuyết, làm máu chảy ngược về tim.
Triệu chứng thường gặp của bệnh thân chung động mạch là gì?
- Da xanh tím.
- Ăn kém.
- Buồn ngủ quá mức.
- Tăng trưởng chậm.
- Khó thở.
- Thở nhanh.
- Tim đập không đều (loạn nhịp tim).
- Quá nhiều mồ hôi (diaphoresis).
Một số dấu hiệu của thân chung động mạch có thể chỉ ra một vấn đề cần được chăm sóc khẩn cấp. Nếu em bé trải nghiệm bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng sau đây, tìm kiếm chăm sóc y tế khẩn cấp
- Thở nông hoặc nhanh.
- Da xanh tệ hơn.
- Mất ý thức.
Các biến chứng có thể có của bệnh thân chung động mạch?
Các cấu trúc tim bất thường của thân chung động mạch sẽ dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng với tuần hoàn máu. Bởi vì tâm thất không tách ra và tất cả máu đều thoát khỏi một mạch máu, máu giàu oxy và máu không oxy hòa lẫn với nhau – dẫn đến máu không mang đủ oxy. Máu hỗn hợp này chảy từ thân chung động mạch sang phổi, động mạch của tim và phần còn lại của cơ thể. Nếu con bạn có mạch máu thân chung động mạch, lưu thông máu bất thường thường dẫn đến:
- Vấn đề về đường hô hấp: Sự phân bố máu bất thường dẫn đến quá nhiều máu chảy vào phổi. Quá nhiều dịch trong phổi làm cho bé khó thở.
- Tăng áp phổi: Lưu lượng máu tăng lên phổi làm cho mạch máu phổi bị hẹp lại, tăng huyết áptrong phổi và khiến tim của em bé ngày càng khó bơm máu vào phổi.
- Lớn tim: Tăng huyết áp phổi và tăng lưu lượng máu qua tim khiến tim của em bé hoạt động nhiều hơn bình thường, làm cho nó lớn lên. Tim lớn dần dần suy yếu.
- Suy tim: Việc gia tăng lượng máu và cung cấp oxy kém cũng dẫn đến làm yếu tim của em bé. Những yếu tố này có thể góp phần làm suy tim, tim không có khả năng cung cấp đủ máu cho cơ thể.
Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh thân chung động mạch?
Trẻ sơ sinh có thân chung động mạch phải phẫu thuật. Nhiều thủ thuật hoặc phẫu thuật có thể là cần thiết, đặc biệt là khi con bạn lớn lên. Có thể dùng các loại thuốc trước khi phẫu thuật để giúp cải thiện sức khoẻ của tim.
Thuốc
Các thuốc có thể dùng trước phẫu thuật bao gồm:
- Thuốc lợi tiểu, giúp ngừa ứ dịch trong cơ thể, một hậu quả thường gặp trong suy tim.
- Thuốc tăng co bóp cơ tim.
Phẫu thuật
Hầu hết trẻ sơ sinh có thân chung động mạch đều được làm phẫu thuật trong vài tuần đầu sau khi sinh. Thủ tục chính xác sẽ tùy thuộc vào tình trạng của bé. Sau khi phẫu thuật, con của bạn sẽ cần chăm sóc theo dõi suốt đời với bác sĩ tim mạch để theo dõi sức khoẻ của tim.
Bác sĩ tim mạch có thể khuyên con bạn hạn chế hoạt động thể chất, đặc biệt là các môn thể thao thi đấu. Con của bạn sẽ cần dùng kháng sinh trước khi làm thủ thuật nha khoa và các phẫu thuật khác để phòng ngừa nhiễm trùng.
Phụ nữ có thai
Phụ nữ đã được phẫu thuật để sửa chữa thân chung động mạch nên được đánh giá bởi một bác sĩ tim mạch có chuyên môn về khuyết tật tim bẩm sinh ở người lớn và bác sỹ sản khoa chuyên về các trường hợp mang thai có nguy cơ cao trước khi cố gắng mang thai.