Tìm Hiểu Về Bệnh Chuyển Vị Đại Động Mạch Ở Trẻ Em

Chuyển vị đại động mạch là một bất thường tim bẩm sinh, trong đó 2 động mạch chính của tim là động mạch chủ và động mạch phổi bị hoán đổi vị trí với nhau

Cùng các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh chuyển vị đại động mạch qua bài viết dưới đây

THÔNG TIN CẦN BIẾT VỀ BỆNH CHUYỂN VỊ ĐẠI ĐỘNG MẠCH

Bệnh chuyển vị đại động mạch là gì?

Chuyển vị đại động mạch là tình trạng 2 động mạch chính của tim là động mạch chủ và động mạch phổi bị hoán đổi vị trí với nhau.

Tình trạng này làm thay đổi 2 vòng tuần hoàn của cơ thể, làm cho máu từ tim bơm đi nuôi cơ thể nghèo nàn oxy. Thiếu một nguồn cung cấp đầy đủ oxy, cơ thể không thể thực hiện chỉnh chức năng của nó. Hậu quả là con của bạn sẽ đối diện với những biến chứng nguy hiểm hoặc tử vong mà không được điều trị. Chuyển vị đại động mạch thường được phát hiện hoặc trong thai kỳ hoặc vài giờ sau khi bé được sinh ra.

Phẫu thuật điều chỉnh lại sớm sau khi sinh là cách điều trị thường dùng để chữa căn bệnh này. Khi con bạn bị chuyển vị đại động mạch, bạn có thể được bác sĩ cảnh báo, tuy nhiên cách thức điều trị thích hợp và có hiệu quả vẫn đang là một bài toán khó.

Nguyên nhân gây bệnh chuyển vị đại động mạch

Chuyển vị đại động mạch xảy ra trong suốt sự hình thành bào thai khi tim thai của trẻ bắt đầu hình thành. Lý do của bất thường này vẫn chưa được biết rõ.

Thông thường, động mạch phổi-mang máu từ tim đến phổi để trao đổi oxy-nối với buồng tim dưới bên phải( tâm thất phải). Từ phổi, máu giàu oxy sẽ đến buồn tim trên bên trái (tâm nhĩ trái), xuyên qua van 2 lá để xuống dưới buồng tim thấp hơn bên trái (tâm thất trái). Lúc này động mạch chủ gắn với tâm thất trái sẽ mang máu này đến toàn bộ cơ thể.

Trong bất thường chuyển vị đại động mạch, vị trí của động mạch chủ và động mạch phổi hoán đổi với nhau.Động mạch phổi sẽ kết nối với tâm thất trái và động mạch chủ lúc này thì lại kết nối với tâm thất phải.

Khi đó, máu nghèo oxy của vòng tuần hoàn nhỏ đi từ tim phải và đến cơ thể mà không qua phổi. Máu giàu oxy của vòng tuần hoàn lớn lại đi từ tim trái lên phổi mà không đến cơ thể để trao đổi khí.

Sự tuần hoàn của máu nghèo oxy đi khắp cơ thể là nguyên nhân gây ra tình trạng xanh tím của da. Chính vì vậy mà chuyển vị đại động mạch còn được gọi là bệnh tim bẩm sinh.

Dù cho có nhiều yếu tố, như Rubella hoặc một số bệnh vi-rút khác trong thời kỳ mang thai, bà mẹ độ tuổi trên 40, bệnh tiểu đường của mẹ, có thể làm tăng nguy cơ mắc bất thường tim này, tuy nhiên hầu hết nguyên nhân thì chưa được biết rõ.

Triệu chứng thường gặp của bệnh chuyển vị đại động mạch là gì?

Triệu chứng của chuyển vị đại động mạch bao gồm: da xanh tím; khó thở; chán ăn; gầy ốm

Chuyển vị đại động mạch thường được phát hiện sớm lúc con bạn vừa được sinh ra hoặc trong tuần lễ dầu tiên sau sinh.

Nếu các dấu hiệu và triệu chứng không xuất hiện khi còn trong bệnh viện, nên tìm đến sự giúp đỡ của đội cấp cứu y khoa nếu bạn thấy da con bạn chuyển màu xanh tím, đặc biệt ở mặt và phần thân.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH CHUYỂN VỊ ĐẠI ĐỘNG MẠCH

Các bác sĩ Y học cổ truyền cho biết, mọi trẻ nhỏ có chuyển vị đại động mạch cần được phẫu thuật chỉnh sửa lại vị trị 2 động mạch như cũ. Tất cả các khâu chuẩn bị và phẫu thuật như sau:

Trước phẫu thuật

Bác sĩ có thể hướng dẫn một vài trường hợp nặng để kiểm soát tình trạng trước khi phẫu thuật chỉnh sửa diễn ra. Bao gồm:

• Thuốc: một thuốc có nguồn gốc là chất trung gian hóa học thường xuất hiện trong các phản ứng viêm,thuốc này giúp duy trì sự có mặt của ống động mạch kết nối động mạch chủ và động mạch phổi làm tăng độ hòa trộn giữa mãu giàu oxy và nghèo oxy để cung cấp tạm thời nhu cầu oxy cho các mô cho đến khi phẫu thuật diễn ra.
• Nong xé lỗ thông 2 tâm nhĩ bằng bóng( thủ thuật Rashkind): thủ thuật này thường sử dụng phương pháp thông tim hơn là mổ, tác dụng mở rộng lối thông thương giữa 2 tâm nhĩ. Nó cho phép máu giàu oxy và nghèo oxy hòa trộn vào nhau và kết quả là oxy được cung cấp phần nào sẽ cải thiện triệu chứng thiếu oxy ở trẻ.

Quá trình phẫu thuật

Phẫu thuật chuyển mạch: Đây là phẫu thuật phổ biến nhất được dùng để chỉnh sửa lại chuyển vị đại động mạch. Phẫu thuật thường diễn ra vào tuần đầu đời của bé.

Trong suốt phẫu thuật, động mạch chủ và động mạch phổi sẽ được di chuyển đến đúng vị trí của nó: động mạch chủ gắn với tâm thất trái và động mạch phổi gắn với tâm thất phải. Động mạch vành sẽ được gắn nối với động mạch chủ.

Nếu trẻ có thông liên thất hoặc thông liên nhĩ, những lỗ thông này sẽ được đóng trong phẫu thuật. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể lỗ thông liên thất nhỏ tự đóng lại mà không can thiệp tới nó.

Phẫu thuật chuyển tâm nhĩ: trong phẫu thuật này, bác sĩ sẽ tạo một kênh giữa 2 tâm nhĩ. Điều này sẽ chuyển máu nghèo oxy đến tâm thất trái và và động mạch phổi, đồng thời máu giàu oxy đến tâm thất phải và động mạch chủ.

Với phẫu thuật này, tâm thất phải sẽ phải bơm máu đi nuôi cơ thể, thay vì chỉ bơm máu lên phổi như tim bình thường. Các biến chứng có thể xảy ra của phẫu thuật chuyển tâm nhĩ bao gồm nhịp tim bất thường, tắc nghẽn hay rò rỉ, và suy tim diễn tiến từ từ với chức năng của tâm thất phải lúc này.

Sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật chỉnh sửa, con bạn sẽ cần theo dõi suốt đời với bác sĩ tim mạch để kiểm tra cho sức khỏe của trẻ. Bác sĩ tim mạch có thể hướng dẫn con bạn tránh một số hoạt động, như nâng vật nặng bởi vì hoạt động như vậy sẽ làm tăng huyết áp và gây hại cho tim.

Hãy nói chuyện với bác sĩ về những hoạt động thể lực trẻ được phép, về tần suất cũng như thời gian cho trẻ hoạt động.

Nhiều người đã trải qua phẫu thuật chuyển tâm nhĩ thì không cân thêm bất kỳ phẫu thuật nào khác. Tuy nhiên, một số biến chứng, như loạn nhịp tim, hở van tim hoặc các vấn đề về chức năng bơm máu, có thể đòi hỏi điều trị kết hợp.