Nguyên nhân và phương pháp điều trị tình trạng tiểu không tự chủ

Tiểu không tự chủ là tình trạng nước tiểu bị rò rỉ ra ngoài một cách không thể kiểm soát, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, tiểu không tự chủ là tình trạng không kiểm soát được nước tiểu ở bàng quang, thường xuyên bị rò rĩ ra ngoài, gây ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt hàng ngày. Trong y học, chứng tiểu không tự chủ thường được chia thành hai loại khác nhau là tiểu không tự chủ tạm thời và tiểu không tự chủ kéo dài.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TIỂU KHÔNG TỰ CHỦ

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiểu không tự chủ thường do những tác động từ bên trong của cơ thể, ảnh hưởng của môi trường sống và thói quen sinh hoạt của người bệnh.

Tiểu không tự chủ tạm thời:

• Lượng nước cần thiết cung cấp cho cơ thể không đủ khiến khả năng tiêu hóa nước bị rối loạn, ảnh hưởng đến khả năng của bàng quang và khả năng tự chủ
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị bệnh khác như thuốc trợ tim, thuốc huyết áp, thuốc an thần,…
• Sử dụng đồ uống như rượu, bia, đồ uống có gas, cafein,…
• Mắc các bệnh lý có liên quan như nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng bàng quang,…
• Táo bón khiến phân cứng tồn tại bên trong trực tràng tác động lên các dây thần kinh gần bàng quang làm gia tăng số lần đi tiểu

Tiểu không tự chủ kéo dài: Tình trạng tiểu không tự chủ xảy ra trong thời gian dài có thể là di chứng của một số biểu hiện sức khỏe trước đó như:

• Phụ nữ mang thai vừa mới sinh con khiến tử cung bị mở rộng, chèn ép lên bàng quang gây ra hiện tượng tiểu không kiểm soát.
• Phụ nữ đang trong giai đoạn tiền mãn kinh, không có đủ estrogen và hormone cho niêm mạc và niệu đạo.
• Đây là triệu chứng thường gặp sau khi cắt bỏ tử cung gây ảnh hưởng đến vùng cơ chậu.
• Do quá trình lão hóa khiến khả năng của bàng quang bị suy giảm, gặp khó khăn cho việc lưu trữ nước tiểu.
• Xuất hiện khối u gây tắc nghẽn dọc đường tiểu, gây chèn ép lên bàng quang, cản trở ngược dòng chảy của nước tiểu

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP

Bạn có thể dễ dàng nhận ra tình trạng tiểu không tử chủ thông qua các triệu chứng dưới đây:

• Trường hợp bệnh nhẹ: Có một lượng nhỏ nước tiểu đôi khi rỉ ra khi ho hoặc hắt hơi hoặc trên đường đi vào nhà vệ sinh.
• Trường hợp bệnh nhẹ và vừa: Nước tiểu rỉ ra hằng ngày và cần phải dùng tã.
• Trường hợp bệnh nặng: Lượng nước tiểu chảy ra ngoài có thể thấm ướt hết vài miếng tã mỗi ngày.

Tiểu không tự chủ nếu xảy ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây hạn chế các hoạt động và tương tác xã hội. Vì vậy, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng phương pháp.

PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH TIỂU KHÔNG TỰ CHỦ

Cũng theo bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, để tiến hành điều trị triệu chứng tiểu không tự chủ, bác sĩ sẽ đề nghị các phương pháp điều trị không can thiệp như thay đổi lối sống, vật lý trị liệu…một số trường hợp sẽ phải dùng đến thuốc. Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau để mang lại hiệu quả điều trị cao nhất.

Liệu pháp hành vi điều trị tiểu không tự chủ

Luyện tập bàng quang: Cố gắng khoảng nhịn tiểu trong 10 phút mỗi khi thấy buồn tiểu có tác dụng kéo dài thời gian giữa mỗi lần đi tiểu, cho tới 2 – 4 giờ.

Đi tiểu 2 lần: Sau khi đi tiểu nên chờ thêm vài phút để đi tiểu thêm một lần nữa, giúp bàng quang của bạn hoàn toàn trống rỗng.

Kiểm soát việc đi tiểu: Khi muốn đi tiểu bạn hãy tập cách thư giãn, hít sâu – thở chậm hoặc làm một hoạt động gì đó để đánh lạc hướng và quên đi nhu cầu buồn tiểu.

Tập thói quen đi vệ sinh theo lịch trình: Theo dõi thời gian và lập kế hoạch đi vệ sinh mỗi 2 – 4 giờ/ 1 lần, kể cả khi chưa có nhu cầu buồn tiểu.

Sử dụng thuốc điều trị tiểu không tự chủ

Nếu người bệnh mắc phải chứng tiểu không tự chủ, tùy thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh bác sĩ sẽ tiến hành kê đơn thuốc phù hợp với từng bệnh nhân:

Thuốc kháng sinh: Sử dụng để điều trị tiểu không tự chủ do viêm nhiễm đường tiết niệu

• Nhóm beta-lactamin
• Nhóm quinolon

Thuốc kháng cholinergic: có tác dụng thư giãn bàng quang nên thường được sử dụng trong điều trị tiểu không tự chủ do thôi thúc.

• Oxybutynin
• Tolterodin
• Darifenacin

Nhóm thuốc chống trầm cảm ba vòng: được sử dụng trong điểu trị tiểu không tự chủ do căng thẳng hay do thôi thúc.

• Imipramin
• Duloxetin

Thuốc Desmopressin: có tác dụng tương tự hoóc-môn kháng lợi tiểu vassopresin, được sử dụng để điều trị tình trạng tiểu không tự chủ vào ban đêm.

Thuốc Duloxetin: đây là chất ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine, tác động lên hệ thần kinh trung ương gởi các tín hiệu kiểm soát cơ vòng bàng quang, thường được sử dụng trong điều trị tiểu không tự chủ do căng thẳng.

Thuốc estrogen: Đây là nội tiết tố sinh dục nữ được bổ sung với liều thấp để điều trị tiểu không tự chủ ở phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh do thiếu hụt estrogen.

Các loại thuốc điều trị tiểu không tự chủ trong Tây y thường gây ra một số tác dụng phụ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Vì vậy, trong quá trình điều trị người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định về liều lượng của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc giữa chừng hoặc là đổi thuốc sử dụng.

Sử dụng thiết bị y tế điều trị tiểu không tự chủ cho nữ

Một số thiết bị y tế có tác dụng điều trị tiểu không tự chủ được thiết kế dành riêng cho phụ nữ như:

Chèn niệu đạo: Thiết bị này dùng để chèn vào niệu đạo ngăn ngừa nước tiểu rò rỉ ra ngoài. Chèn niệu đạo được dùng theo toa của bác sĩ, không sử dụng hàng ngày. Các thiết bị được lắp trước khi hoạt động và loại bỏ trước khi đi tiểu.

Đồ dùng để tử cung: Đây là một vòng cứng được chèn vào bên trong âm đạo và mang cả ngày giúp giữ bàng quang nằm gần âm đạo, tránh rò rĩ nước tiểu.